Πέμπτη 8 Μαρτίου 2012

Ὁ Λέων τῆς Ἰουλίδος


 
 
  Τὸ νησὶ τῆς Κέας στὴν ἀρχαιότητα ὀνομαζόταν Σέος ἢ Κέος, καὶ παρ΄ ὅλο ποὺ εἶναι κοντᾶ στὴν Ἀττικὴ, δὲν συμπεριλαμβανόταν στὶς συνηθισμένες τουριστικὲς περιηγήσεις καὶ αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ὑπάρχουν πολὺ λίγες περιγραφὲς τοῦ Λέοντος τῆς Κέας.
Ἡ περιγραφὴ ποὺ ἀναφερόταν συχνότερα βρίσκεται στὸν πρῶτο τόμο τοῦ βιβλίου «Voyages dans de la Grece» τοῦ Δανοῦ P. O. Bronsted, ποὺ ἐκδόθηκε ἀρχικῶς στὰ γερμανικὰ καὶ ἡ γαλλικὴ μετάφραση δημοσιεύτηκε τὸ 1828.


   Ὁ Bronsted, μὲ ἀφορμὴ τὸν Λέοντα, ὑπενθυμίζει τὸν μῦθο ποὺ ἀναφέρει ὁ Ἠρακλείδης ὁ Ποντικός. Ὁ μῦθος προσπαθεῖ νὰ ἐξηγήσῃ τὴν παρουσία, στὸ μέρος αὐτό, ἑνὸς γιγαντιαίου ἀγάλματος, ποὺ ἦταν ἀνεξήγητη ἀκόμα καὶ γιὰ τοὺς Ἀρχαίους Ἕλληνες!

   Σύμφωνα μὲ αὐτὴ τὴν λαϊκὴ ἀφήγηση, ἕνα λιοντάρι σταλμένο ἀπὸ τὸ Δία εἶχε διώξει τὶς Νηρηίδες ποὺ κατοικοῦσαν στὰ ὑγρὰ ἐδάφη τοῦ ἀνατολικοῦ μέρους τῆς πόλης τῆς Κέας καὶ ἔκαναν τὶς γυναῖκες νὰ πεθαίνουν. Οἱ νύμφες αὐτὲς, φεύγοντας πρὸς τὴν Κάρυστο, πέρασαν ἀπὸ τὸ ἀκρωτήρι ποὺ βρίσκεται στὸ βορειοανατολικὸ μέρος τοῦ νησιοῦ τὸ ὁποῖο θὰ ὀνομαζόταν στὴν συνέχεια «Λιοντάρι».

Ἡ ὕπαρξη ἑνὸς τέτοιου μύθου ἀποδεικνύει πάνω ἀπ΄ ὅλα τὴν μεγάλη ἀρχαιότητα τοῦ ἀγάλματος, διότι ἡ ἱστορία αὐτὴ ἐφευρέθηκε ἀπὸ ἕναν λαὸ ὁ ὁποῖος ἀγνοοῦσε ἐντελῶς τὴν καταγωγὴ καὶ τὴν σημασία τοῦ Λέοντος. 

   Ὁ Γκαῖτε, αὐτὸς ὁ μεγάλος συγγραφέας μετὰ ἀπὸ μιὰ ἀνάγνωση τοῦ ἔργου τοῦ Bronsted, σημείωσε στὸ ἡμερολόγιό του, τὸ ὁποῖο βρίσκεται στὴν βιβλιοθήκη τοῦ Βερολίνου: «Ὁ λέων τῆς Κέας εἶναι τὸ μόνο προϊστορικὸ ἴχνος ἑνὸς χαμένου πολιτισμοῦ ἐκτεταμένου γεωγραφικὰ καὶ ἐπιβιώσαντος ψυχοβιολογικά· τοῦ πολιτισμοῦ τῆς Ἀτλαντίδος».






   Τὸ μεγάλο ἄγαλμα βρίσκεται στὴν βόρεια πλευρὰ τοῦ νησιοῦ, δίπλα στὴν κωμόπολη τῆς Κέας, ἡ ὁποία καταλαμβάνει τὴν θέση τῆς ἀρχαίας Ἰουλίδος.  Ὁ Λέων, σκαλισμένος σὲ σχιστολιθικὸ πέτρωμα, ἔχει περίπου 6 μέτρα μῆκος καὶ εἶναι ἀναμφισβήτητα γένους ἀρσενικοῦ. Τὸ κεφάλι του μοιάζει πιὸ πολὺ μὲ ἀνθρώπινο κεφάλι παρὰ μὲ λιονταρίσιο, θυμίζει δε, λόγω τῆς κατασκευῆς του, τὸ κεφάλι ποὺ ἔχουν κάποιες αἰγυπτιακὲς σφίγγες.
Λέγεται ὅτι ὁ Λέων τῆς Κέας εἶναι προσανατολισμένος ἀκολουθῶντας τὶς κατευθύνσεις τοῦ ἡλιοστασίου καὶ κοιτάζει πρὸς τὴν κατεύθυνση ἀπ΄ ὅπου ἀνατέλλει ὁ ἥλιος πίσω ἀπὸ τὸ λόφο τὴν στιγμὴ τοῦ χειμερινοῦ ἡλιοστασίου. Ἕνας ἀστρονόμος μπορεῖ νὰ τὸ χρονολογήσῃ μὲ μεγάλη ἀκρίβεια ὕστερα άπὸ αὐτὴν τὴν παρατήρηση. Ὅσον ἀφορᾶ τὸ σῶμα τοῦ Λέοντος, μοιάζει νὰ δείχνῃ τὴν κατεύθυνση τῶν Ἀκριῶν στὴν νότια Πελοπόννησο, ὅπου σύμφωνα μὲ τὸν Παυσανία, βρίσκεται τὸ πιὸ ἀρχαῖο ἱερὸ τῆς Μητέρας τῶν Θεῶν.

Ὑποθέτουμε ὃτι ὁ Λέων χρονολογεῖται τὴν ἐποχὴ ὅπου τὸ ζωδιακὸ σημεῖο ποὺ ἀντιπροσώπευε εἶχε σχέση μὲ τὸ θερινὸ ἡλιοστάσιο· πρέπει ἄρα νὰ χρονολογεῖται τουλάχιστον στὸ 2000 ἢ 2500 π.Χ.

   Τὸ 1945, ὁ Gabriel Walter εἶχε ἀφιερώσει στὸ Archäologischer Anzeiger κάποιες σελίδες στὸν Λέοντα τῆς Ἰουλίδος. Στὸ σύντομο ἄρθρο του, παρέθετε τὸν κατάλογο τῶν περιηγητῶν οἱ ὁποῖοι ἀπὸ τὸν Bronsted καὶ ἔπειτα, τὸ ἔχουν ἀναφέρει στὶς ἀφηγήσεις τους. Στηριζόμενος σὲ μία σύγκριση μὲ ἕνα πέτρινο λιοντάρι ποὺ βρίσκεται στὴ Σμύρνη, προτείνει νὰ χρονολογηθῇ ὁ Λέων τῆς Ἰουλίδος περίπου στὸ 600 π.Χ. Ἐὰν ὑιοθετήσουμε μία ἀνάλογη ἡμερομηνία, θὰ πρέπει νὰ ὑποθέσουμε ὅτι ὁ Λέων ποὺ σώζεται σήμερα, ἀντικατέστησε ἕναν ἄλλο πιὸ παλιό.
Πρέπει νὰ σημειώσουμε ὡστόσο ὅτι τὸ ἄγαλμα βρίσκεται σὲ μιὰ κοιλάδα πολὺ καλὰ προφυλαγμένη, γεγονὸς τὸ ὁποῖο μπόρεσε νὰ τὸ προφυλάξῃ ἀπὸ τὴ διάβρωση.


 Βιβλιογραφία
«Ἡ Ἱερὴ Γεωγραφία τοῦ Ἑλληνικοῦ Κόσμου», Jean Richer, Βραβεῖο Γαλλικῆς Ἀκαδημίας 1967, ἔκδ. στὴν Ἑλληνικὴ γλώσσα «ΚΥΒΕΛΗ»

Φωτογραφίες
  ἐδῶ,  καὶ  ἐδῶ!





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου