Τὸ ἔτος 1906 θεωρήθηκε τὸ πιὸ σκληρὸ καὶ κρίσιμο τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος. Ἀπὸ τὴν Πρέσπα ὥς τὸν Νέστο καὶ ἀπὸ τὰ Καστανοχώρια καὶ τὸ Βέρμιο ὥς τὸ Περιστέρι καὶ τὴν Στρώμνιτσα, τὰ ἑλληνικὰ ἀντάρτικα σώματα δροῦν ἔντονα καὶ ἐκτοπίζουν συστηματικὰ τὶς βουλγαρικὲς συμμορίες.
Ἡ δράση τῶν ἑλληνικῶν σωμάτων ἀναπτύσσεται ἰδίως στὸ Περιστέρι, στὸ Μορίχοβο, στὸ Βέρμιο, στὸ Βάλτο τῶν Γιαννιτσῶν καὶ στὴν περιοχὴ τῶν Σερρῶν καὶ ὁ ἀγὼν ἐπεκτείνεται στὴν περιοχὴ Δράμας καὶ στὴν Θράκη, ἐνῶ συνεχίζεται σκληρὸς στὴν Δ. Μακεδονία, ἀπὸ τὶς Πρέσπες ὥς τὸ Μουρίκι, ἰδίως μεταξὺ ἀνταρτικῶν σωμάτων καὶ τῶν καταδιωκτικῶν ἀποσπασμάτων τῶν Τούρκων…
Περὶ τὰ μέσα Μαΐου τοῦ 1906 μπῆκαν στὴν Μακεδονία τρία καινούργια ἀντάρτικα σώματα: τὸ σῶμα τοῦ Γύπαρη, δυνάμεως 36 ἀνδρῶν, τοῦ Γεωργίου Βολάνη, δυνάμεως 46 ἀνδρῶν, καὶ τοῦ Γεωργίου Κανελλόπουλου, δυνάμεως 19 ἀνδρῶν. Ὁ Γύπαρης ἐπανήρχετο γιὰ τρίτη φορά, διωρισμένος τώρα ἀπὸ τὸ κεντρικὸ κομιτᾶτο ὡς ἀρχηγὸς στὴν περιοχὴ τῶν Κορεστίων.
Τὰ τρία αὐτὰ σώματα κινήθηκαν ἀπὸ τὸ Ἁγιόφυλλο πρὸς Παλαιόκαστρο – Ἐράτυρα – Βογατσικὸ, καὶ ἔφθασαν στὸν Γέρμα στὶς 27 Μαΐου τοῦ 1906. Ἐδῶ σημειώνεται ὅτι ὁ Γέρμας ἀποτέλεσε ἕνα ἀπὸ τὰ ἀσφαλῇ καταφύγια τῶν ἀνταρτικῶν σωμάτων. Ἐν συνεχείᾳ προχώρησαν πρὸς Λέχοβο καὶ λημέριασαν μαζὶ μὲ τὸ ὀλιγάριθμο σῶμα τοῦ φρουράρχου τοῦ Λεχόβου Ἀνδρέα Δικόνυμου ἢ Μπαρμπανδρέα, στὸ μικρὸ ὀροπέδιο, ἀνάμεσα στὸ Λέχοβο καὶ στὰ Ἀσπρόγεια, στὴν τοποθεσία «Βασίλη χωράφι».
Στὴν τοποθεσία αὐτὴ καὶ περιμένοντας τρόφιμα καὶ ὁδηγούς, προδόθηκαν ἀπὸ Βουλγάρους πράκτορες στὸν τουρκικὸ στρατὸ καὶ τὸ πρωὶ τῆς 29ης Μαΐου βρέθηκαν κυκλωμένοι ἀπὸ πολυάριθμα τουρκικὰ ἀποσπάσματα. Συνήφθῃ τότε μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες καὶ φονικότερες μάχες τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος, ἡ ὁποία διήρκεσε περὶ τὶς 14 ὧρες. Οἱ Τοῦρκοι προσπάθησαν εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς νὰ διαχωρίσουν τὰ δύο κύρια σώματα, πρᾶγμα ποὺ τὸ κατόρθωσαν. Οἱ Ἕλληνες ἀρχηγοὶ ἐπιχείρησαν νὰ ἀπαγκιστρωθοῦν καὶ νὰ διαφύγουν ἀπὸ τὸν κλοιό, ἐφαρμόζοντας ὑποχωρητικὸ ἐλιγμό. Προσπάθησαν νὰ συμπτυχθοῦν πρὸς τὰ ὑψώματα τοῦ Βιτσίου διαδοχικὰ, τὸ ἕνα σῶμα κάτω ἀπὸ τὴν ὑποστήριξη τοῦ ἄλλου· οἱ Τοῦρκοι ὅμως ἀντελήφθησαν τὸ σχέδιο καὶ μὲ ταχεῖα ἐνέργεια ἀπεχώρισαν τὸ σῶμα τοῦ Γύπαρη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα.
Ἔτσι ἄρχισε μάχη μεμονωμένων πλέον σωμάτων κατὰ τῶν πολυάριθμων τουρκικῶν τμημάτων. Τὸ σῶμα τοῦ Γύπαρη, κατέχοντας μερικοὺς βράχους στὴν τοποθεσία «Πέτρες» καὶ κυκλωμένο σχεδὸν ἀπὸ παντοῦ, ἀγωνίσθηκε ὥς τὶς ἐσπερινὲς ὧρες, καὶ ὅταν τελείωσαν τὰ φυσίγγιά τους οἱ ἀγωνιστὲς χρησιμοποίησαν τὰ πιστόλια καὶ πέτρες ἀκόμα. Στὸ τέλος ἔκαναν μία ἀπεγνωσμένη ἔξοδο πρὸς διάσπαση τοῦ κλοιοῦ, κατὰ τὴν ὁποία ἔπεσαν νεκροὶ ἢ τραυματίες ὅλοι οἱ ἄνδρες ποὺ εἶχαν ἐπιζήσει ὣς τότε, πλὴν τοῦ ἀρχηγοῦ Γύπαρη καὶ τοῦ Γεωργίου Παλιοῦ ἢ Παλιουδάκη.
Τὰ ἄλλα σώματα, τοῦ Βολάνη καὶ Κανελλοπούλου, μὲ τὰ ὁποῖα συμπολεμοῦσαν καὶ τὰ μικρὰ σώματα τοῦ Εὐαγγέλου Κοροπούλη ἀπὸ τὴν Μάνδρα Ἀττικῆς καὶ τοῦ Μπαρμπανδρέα, κατώρθωσαν μὲ ἐπιδέξιους ἐλιγμοὺς καὶ ἐπωφελούμενα τοῦ ἀγῶνος τοῦ σώματος Γύπαρη, νὰ ἀπαγκιστρωθοῦν τελικὰ καὶ νὰ διασωθοῦν πρὸς Βίτσι, μὲ σημαντικὲς ὅμως ἀπώλειες.
Συνολικά, κατὰ τὴ μάχη αὐτὴ, σκοτώθηκαν 15 ἀντάρτες καὶ τραυματίσθηκαν 13, οἱ ὁποῖοι καὶ πιάσθηκαν αἰχμάλωτοι.
Ἀπὸ τὶς τουρκικὲς δυνάμεις, ποὺ ἔλαβαν μέρος στὴ μάχη καὶ ποὺ ὑπολογίζονται σὲ δύο χιλιάδες (2.000), σκοτώθηκαν 4 ἀξιωματικοὶ καὶ 300 ὁπλῖτες, μεγάλος δὲ ἧταν ὁ ἀριθμὸς τῶν τραυματιῶν.
Ἡ μάχη τῶν Ἀσπρογείων κατέρριψε τὸν βουλγαρικὸ μῦθο, ποὺ γιὰ λόγους προπαγάνδας εἶχαν διαδώσει καὶ στὸ ἐξωτερικὸ περὶ συνεργασίας δῆθεν τῶν ἑλληνικῶν ἀνταρτικῶν σωμάτων μὲ τὸν τουρκικὸ στρατό…
«ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ» ΠΑΥΛΟΥ Λ. ΤΣΑΜΗ, ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1975, σελ. 323-326
Ὄταν ἀποφασίσαμε νά κάμωμε τήν Ἐπαναστάση, δέν ἐσυλλογισθήκαμε οὖτε πόσοι εἴμεθα οὖτε πῶς δέν ἔχομε ἄρματα οὖτε ὄτι οἰ Τοῦρκοι ἐβαστοῦσαν τά κάστρα καί τάς πόλεις οὖτε κανένας φρόνιμος μᾶς εἶπε «πού πᾶτε ἐδῶ νά πολεμήσετε μέ σιταροκάραβα βατσέλα», ἀλλά ὦς μία βροχή ἔπεσε εἰς ὅλους μας ἡ ἐπιθυμία τῆς ἐλευθερίας μας, καί ὅλοι, καί ὀ κλῆρος μας καί οἰ προεστοί καί οἰ καπεταναῖοι καί οἰ πεπαιδευμένοι καί οἰ ἔμποροι, μικροί καί μεγάλοι, ὅλοι ἐσυμφωνήσαμε εἰς αὐτό τό σκοπό καί ἐκάμαμε τήν Ἐπανάσταση. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης Πνύκα 1838
ΑπάντησηΔιαγραφή