Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2014

Τὸ γιοφύρι τοῦ Μανώλη...



     Ἡ Τσοκα, οκισμς το Παλιοκάτουνου, (Δμος Φραγκίστας, Ερυτανία) φαντάζει σήμαντη στ πέρασμα το ματιο π χάρτη τς περιοχς, χει μως ν πιδείξ πολλά. Πρτο τ Κστρο της, στ πάνω χωριό, μ περίμετρο περίπου τ 500 μέτρα, να νεξερεύνητο κάστρο πο σ πιάνει δέος στ ντίκρυσμά του. Πάνω στ παλιό, χτίστηκε μετέπειτα λλο, πο τ σημάδια του εἶναι ντονα κι ατά.

     Ἀνατολικ το χωριο γραφιώτης ποταμός, μ τ περίφημο τοξοτ γεφύρι το Μανώλη πο χτίστηκε τ 1659, χει ψος 22μ. κα τ νοιγμα στς βάσεις του 30μ. χτίστης του, ἦταν Μανώλης, ἀπὸ τὸν ποον πρε τ νομά του. Τ γεφύρι το Μανώλη εναι τ τελευταο γεφύρι το γραφιώτη. Σηματοδοτε τν ξοδο το ποταμο στν Λίμνη τν Κρεμαστν. Βρίσκεται λίγο πρν τν παλι συμβολ τν τριν κυρίων ποταμν τς περιοχς, το χελώου κα τν παραποτάμων του, γραφιώτη κα Μέγδοβα. Λίγο πι κάτω, τ 1964 κατασκεύαστηκε τ φράγμα τν Κρεμαστν πο δημιούργησε τν μώνυμη τεχνητ λίμνη. ταν φυσικ τι λίμνη θ νέβαζε τν στάθμη το νερο κοντ στς κβολς τν ποταμν. πειδ τ γεφύρι το Μανώλη βρίσκεται στς παρυφς τς λίμνης, νάλογα μ τ ψος τν βροχοπτώσεων κάθε χρονις, ρχισε πότε ν μφανίζεται κα ν ξαφανίζεται.




     Σήμερα δν ὑπάρχει ρατ μονοπάτι ν τ νών μ τς χθες το γραφιώτη. Συνήθως τν χειμνα ξεχωρίζει μόνο κορυφ το τόξου, νώ τ καλοκαρι φαίνεται λόκληρο. Εναι πι πνιγμένο στ νερ κα ντιστέκεται στν χρόνο κα στν γραφιώτη.

Σύμφωνα μ τν παράδοση, λαβε τ νομά του π τν πρωτομάστορα Μανώλη Χρυσιώτη ὁ ὁποῖος στν πορεία τς ζως του, γκαταστάθηκε στ χωρι Δάφνη (Κουφάλα) τς Ερυτανίας. σύζυγός του νομαζόταν Παρασκευ κα καταγόταν π τ Βραγγιαν τν γράφων. Τ ζευγάρι ταν κληρο κα γι' ατ Μανώλης δημιούργησε να "παιδί", τ γεφύρι κα γυναίκα του δυό "κόρες" τν κκλησία τς γ. Παρασκευς στ Χρύσω κα τν γ. Παρασκευ στ Βραγγιανά. Σ ντοιχισμένη στ γεφύρι πιγραφ ναφέρεται σχετικά "ΕΚΤΙΣΘΗ ΤΟ 1659, ΟΙ ΚΤΗΤΟΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΙ ΜΑΝΩΛΗΣ".

     
     Πρόκειται γι να θαμα τς λαϊκς ρχιτεκτονικς, πο νσωματώνει τ σοφία αώνων, κα εναι πορίας ξιο τ τι στέκει κόμη στ θέση του, πότε μέσα στ νερ τς λίμνης κα πότε ξω π ατ χωρς ν φέρ μφανες ζημιές. παράδοση λέει τι γι τ χτίσιμό του, χρειάστηκαν χιλιάδες... αγά, καθς τ σπράδι τους ποτελούσε τ συνδετικ λικ νάμεσα στος ρμούς του. Ατ βέβαια θ εναι περβολή, φο εστάθεια τν παλιν ατν γεφυριν φείλεται κατ κύριο λόγο στν τρόπο κατασκευς κα "θηλυκώματος" τς λιθοδομς τους.




     Ἐδῶ τὸ 1807 ἒγινε μία μεγάλη μάχη μεταξὺ κλεφτῶν, ὑπὸ τοὺς Κατσαντώνη καὶ Κῖτσο Μπότσαρη, κατὰ Τουρκοαρβανιτάδων. Οἱ Καπετάνιοι, πήγαιναν στὴν συνέλευση τῶν Καπετανέων τῆς ''Ἁγίας Μαύρας'' Λευκάδος. Οἱ Τουρκοαρβανίτες προσπάθησαν νὰ τοὺς ἀποτρέψουν τὴ διέλευσὴ τους στὴ γέφυρα καὶ κατὰ φημολογία, λένε, πῶς στὴ μάχη τούτη σκοτώθηκε ὁ Δίπλας.

     Δίπλα στὸ γεφύρι ὑπῆρχε καὶ τὸ ἀπαραίτητο χάνι. Ὁ Στέφανος Γρανίτσας θυμᾶται : ..."ὅλο τὸ κάτω μέρος τοῦ τόξου τοῦ πολυμυθικοῦ "Γεφυριοῦ τοῦ Μανώλη" εἶναι κατάστικτον ἀπὸ φωλιὲς πετροχελιδονιῶν. Εἰς τἄκρον αὐτοὑπάρχει ἕνα χάνι, ὅπου θ' ἀκούσετε χιλιόρρυθμον τὴν παράδοσιν τῆς εὔμορφης Πρωτομαστόρισσας ὁποία ἐξυπνᾶ τὴ νύχτα μὲ τὴ ρόκα της, ὅπως τῆς ἐπῆραν τὸν ἴσκιο καὶ φωνάζει γιὰ τὸν ἄντρα της. Κατὰ τὰ μεσάνυχτα ὡς τάφος σιωπηλὴ ρεματιἐγέμισεν ἀπὸ μίαν χιλιόστομον ἀκάλυπτον κραυγή... Δὲν εἶναι ἡ Πρωτομαστόρισσα μοῦ εἶπεν ὁ Χατζῆς. Εἶναι ἀγριόγατα. Ἔρχεται γιὰ τὰ πετροχελίδονα..."


 ***


Δεῖτε τὴ θέση τοῦ γεφυριοῦ στὸ χάρτη --> http://wikimapia.org/12723833/el/Το-Γεφύρι-του-Μανόλη
-------------------------
Οἱ πληροφορίες γιὰ τὸ γεφύρι εἶναι ἀπὸ:
-------------------------
- Ἡ πρώτη φωτογραφία ἀνήκει στὸν Ἡλία Τσέλο ἀπὸ τὸ  http://eliastselos.blogspot.gr/2011/02/bridges_21.html
- Ἡ δεύτερη φωτογραφία στὸν  Γιάννης Γιαννακόπουλος τὴν εἶδα στὸ

- Ἡ παλιὰ ἀσπρόμαυρη φωτογραφία τοῦ γεφυριοῦ ἀνήκει στὸν Σύλλογο Ἀπανταχοῦ Δυτικοφραγκιστιανῶν Εὐρυτανίας ¨Ἡ Γέννησις τῆς Θεοτόκου¨ http://www.sylog-fragista.gr/xwrio3.htm




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου