Τετάρτη 23 Ιουνίου 2021

Καλαμπάκα, 42η Ταξιαρχία...


 

   Μετά τα Δεκεμβριανά, η ύπαιθρος μαστιζόταν από τη δράση ανταρτικών ομάδων ή και μεμονωμένων πολιτών που προέβαιναν στη χρήση βίας εναντίον των εθνικοφρόνων. Οι ανταρτοομάδες ελέγχονταν από το ΚΚΕ και οι μεμονωμένοι πολίτες ταυτίζονταν με το κόμμα, ενώ η ένοπλη δράση τους εκπορευόταν από τις εντολές του ΚΚΕ στη βάση συγκεκριμένου σχεδίου για την υπονόμευση της χώρας. 

   Από τον Ιούνιο του 1946 η πορεία των πραγμάτων στο νομό Τρικάλων, επιβεβαίωνε την προσπάθεια δημιουργίας έκρυθμης κατάστασης στη Θεσσαλία, από το ΚΚΕ καθώς καταγράφονταν συνεχείς εμφανίσεις κομμουνιστικών ανταρτικών ομάδων τόσο σε πεδινές όσο και σε ορεινές περιοχές.
Μία από τις πρακτικές των ανταρτών ήταν η άσκηση σωματικής βίας, που έφτανε μέχρι τη φυσική εξόντωση, εναντίον των προέδρων ή επισημασμένων εθνικοφρόνων των χωριών στα οποία εισέβαλαν, αλλά και οι απειλές εναντίον κατοίκων που δεν ανήκαν στην Αριστερά. Μία διαφορετική πρακτική περιλάμβανε την ένοπλη σύγκρουση με δυνάμεις της Χωροφυλακής και τις επιθέσεις εναντίον σταθμών της στην ύπαιθρο. Ο εθνικόφρων πληθυσμός της υπαίθρου βρέθηκε σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση και φρόντισε να γνωστοποιήσει στις τοπικές και τις κεντρικές αρχές των Αθηνών την κατάσταση που επικρατούσε στην ύπαιθρο των Τρικάλων, ασκώντας παράλληλα πίεση για την ανάληψη δραστικών μέτρων κατά των κομμουνιστών.

   Ο ταξίαρχος Δ. Πλούμης, ο οποίος ανέλαβε τη διοίκηση της 42ης Ταξιαρχίας με έδρα την Καλαμπάκα τον Ιανουάριο του 1947, παρουσίασε στα απομνημονεύματά του την εικόνα της επαρχίας Καλαμπάκας εκείνη την περίοδο. Οι αντάρτες του ΔΣΕ μπορούσαν να κινηθούν με ευκολία από τις βάσεις τους στα ορεινά, παρά την ύπαρξη τμημάτων του Εθνικού Στρατού σε σημαντικά σημεία της υπαίθρου (Μουργκάνι, Οξύνεια, Αγιόφυλλο) και να προσεγγίσουν την πόλη της Καλαμπάκας τις νυχτερινές ώρες.
Με τις επιθέσεις των ανταρτών σε πεδινά χωριά, κυρίως για τη στρατολόγηση νέων μελών και την εξασφάλιση τροφίμων, να αποτελούν συχνό φαινόμενο, ήδη από τα τέλη του 1946, η στρατιωτική ηγεσία της χώρας προσανατολιζόταν στη διεξαγωγή εκτεταμένων εκκαθαριστικών επιχειρήσεων έναντι του ΔΣΕ την άνοιξη του επόμενου έτους. Στις αρχές Φεβρουαρίου του 1947 το σχετικό σχέδιο είχε εκπονηθεί και οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις αναμένονταν να ξεκινήσουν στη Θεσσαλία το αργότερο ως την 1η Απριλίου.

   Η 42η ταξιαρχία, είχε μεριμνήσει για την ανάπτυξη του προσκοπικού κινήματος στη θεσσαλική κωμόπολη. Είχε φροντίσει για την εξεύρεση θερινού ιματισμού για τους προσκόπους και οι τεχνίτες της ταξιαρχίας είχαν κατασκευάσει δύο ξύλινα παραπήγματα, ένα για τους προσκόπους και ένα για τις οδηγούς. Η παράδοση των παραπηγμάτων είχε γίνει με τελετή που είχε οργανωθεί μπροστά από το διοικητήριο της ταξιαρχίας και είχε συμπέσει με την ορκωμοσία των προσκόπων και των οδηγών. Οι επικεφαλής των τοπικών οργανώσεων προσκόπων και οδηγών, μαζί με άλλους επιφανείς πολίτες της περιοχής επισκέπτονταν τα γειτονικά χωριά, όπου πραγματοποιούσαν ομιλίες και διαλέξεις στους κατοίκους.



(Αρχείο ΓΕΣ/ΔΙΣ, 1566/Α/60, Ημερήσια Διαταγή του Γ’ Σώματος Στρατού της 18/07/1948 Σχετικά με την Οργάνωση Παιδικής Κατασκήνωσης.)

Φωτογραφία: Η έδρα της 42ης Ταξιαρχίας του Εθνικού Στρατού στην Καλαμπάκα, Δεκέμβριος 1947 (John Philips, The LIFE Picture Collection).

(Πληροφορίες: Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 1949, ΚΑΛΟΓΗΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου