Ὁ Πουκεβὶλ στὴν Ἢπειρο...

Τμῆμα ἀπὸ χάρτη Ἑλλάδος τοῦ Pouqueville, 1820

     Ἦταν 15 Μαΐου τοῦ 1806, ὅταν κατέβηκα γιὰ πρώτη φορὰ στὸ Δελβινάκι. Μέχρι τότε δὲν εἶχα δεῖ στὴν Ἢπειρο παρὰ μόνο πόλεις καὶ χωριὰ χτισμένα σὲ μέρη ἀπόκρημνα καὶ πολλὰ ἀπ΄ αὐτὰ σκαρφαλωμένα στὶς κορφὲς τῶν βουνῶν σὰν ἀετοφωλιές. Βρῆκα ἕνα ἀπ΄ αὐτὰ τὰ χωριὰ στὸ βάθος μιὰς χούνης καὶ κρυμμένο μέσα σ΄ἕνα βαθούλωμα, κλεισμένο ὁλόγυρα ἀπὸ βράχους, ποῦ ἔμοιαζαν σὰν νὰ θέλουν νὰ τὸ κρύψουν ἀπὸ τὶς ἀναζητήσεις τῶν ταξιδιωτῶν. Οἱ κάτοικοί του γιόρταζαν. Εἶχαν πανηγύρι. 

ΚΡΗΤΗ, ΝΗΣΙ ΜΟΥ. Τοῦ Νίκου Καζαντζάκη

Τὸ καλοκαῖρι τοῦ 1945, ὁ Νίκος Καζαντζάκης περιοδεύει στὴν Κρήτη ὡς μέλος τῆς κυβερνητικῆς Ἐπιτροπῆς Διαπιστώσεως Γερμανικῶν Ὠμοτήτων.

ΚΡΗΤΗ, ΝΗΣΙ ΜΟΥ

Τοῦ Νίκου Καζαντζάκη

     Σοβαρὸ εἶναι τὸ πρόσωπο τῆς Κρήτης, πολυβασανισμένο. Μαδάρες γυμνές, τραχειές, ἀγέλαστες. Κοιτάζεις ἀπὸ τὸ ἀεροπλάνο τὴν Κρήτη ν΄ ἁπλώνεται στὴ θάλασσα καὶ νοιώθεις πὼς ἀληθινὰ τὸ νησὶ τοῦτο εἶναι γιοφύρι ἀνάμεσα σὲ τρεῖς ἠπείρους. Σημαδεμένο κι΄ ἀπ΄ τὶς τρεῖς τοῦτες μεγάλες Μοῖρες. Γιὰ πρώτη φορὰ στὴν Εὐρώπη πήδησε κι΄ ἔχτισε φωλιὰ στὴν Κρήτη τὸ πεινασμένο ἀρπαχτικὸ πουλὶ ποὺ τὸ λέμε πνεῦμα. Ἄπλωσε τὶς φτεροῦγες του στὸ Κρητικὸ χῶμα καὶ γέννησε τὸν μυστηριώδη, βουβὸ ἀκόμα, ὅλο ζωή, χάρη, κίνηση καὶ λαμπρότητα Κρητικὸ πολιτισμό.

     Ἡ Κρήτη ἀληθινὰ ἔχει κάτι τὸ πανάρχαιο, τὸ ἅγιο, τὸ πικραμένο καὶ περήφανο, ποὺ ἔχουν οἱ χαροκαμένες μάνες ποὺ γέννησαν παλικάρια. Ἔχει τόσο πολὺ πολεμήσει καὶ ὑποφέρει ἡ γῆς ἐτούτη, ἔχει τόσο πολὺ συνηθίσει τὸ θάνατο, ποὺ τὸν ξεφοβήθηκε πιὰ καὶ μπορεῖ νὰ γελάῃ καὶ νὰ παίζῃ μαζί του.

Σαράντα μέρες γύριζα τὸ περασμένο καλοκαῖρι τὴν Κρήτη, γιὰ νὰ δῷ τὰ χωριὰ ποὺ γκρέμισαν κι ἔκαψαν οἱ βάρβαροι καὶ τοὺς ἄντρες καὶ τὶς γυναῖκες ποὺ τοὺς ἔντυσαν τὴ μαύρη ἀρματωσιὰ τοῦ πένθους. Περίμενα ν΄ ἀκούσῳ κλάματα καὶ νὰ δῷ χέρια ν΄ἁπλώνονται νὰ ζητοῦν βοήθεια. Καὶ βρῆκα ἀνυπόταχτες, ἀπαράδοτες ψυχὲς καὶ κορμιὰ μισόγυμνα πεινασμένα καὶ ἀλύγιστα.

ΠΟΛΛΑ ΡΙΧΤΕΡ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ...!

Γράφει ὁ Ν. Ι. Μέρτζος,

πρόεδρος τῆς Ἐταιρείας Μακεδονικῶν Σπουδῶν, δημοσιογράφος καὶ συγγραφέας.

ΠΟΛΛΑ ΡΙΧΤΕΡ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Χρόνια ὁλόκληρα ἤμουνα στρατιώτης...

    Στὶς παραμονὲς τοῦ Μεγάλου Πολέμου (Α΄ Π.Π), ὑπῆρχε ἔντονος ἀνταγωνισμὸς τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ Εὐρώπη νὰ ἔχῃ διαιρεθῇ σὲ δύο μεγάλα στρατόπεδα: Στὴν Συνεννόηση (Entente) ὅπου συμμετεῖχε ἡ Ἀγγλία, ἡ Γαλλία καὶ ἡ Ρωσσία καὶ στὴν συμμαχία τῶν Κεντρικῶν Δυνάμεων ὅπου συμμετεῖχε ἡ Γερμανία, ἡ Αὐστροουγγαρία καὶ ἡ Ἰταλία. Οἱ Μεγάλες Δυνάμεις ἀναζητοῦσαν ἀπεγνωσμένα συμμάχους μεταξὺ τῶν μικροτέρων κρατῶν, μὲ τὴ Γερμανία νὰ προσεταιρίζεται τὴ Βουλγαρία καὶ τὴν Τουρκία καὶ τὴν Ἀντᾶντ νὰ πιέζῃ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν Σερβία. Ἡ Ἀγγλία μεσορανοῦσε διεθνῶς ἔχοντας ἀμέτρητες ἀποικίες σὲ ὅλες τὶς ἠπείρους. Ἡ Γερμανία διεκδικοῦσε τὸ δικό της μερίδιο στὶς ὑποανάπτυκτες χῶρες, στὸν ὀρυκτό τους πλοῦτο ἀλλὰ καὶ στὰ πετρέλαια τῆς Ἀνατολῆς.

Τὸ Σανατόριο τοῦ Γρανίτη...

 

   Ὁ χωματόδρομος μοιάζει σὰν κάποιος νὰ τὸν ἔχῃ φυτέψῃ μὲ πέτρες καὶ ἡ δύναμη τοῦ νεροῦ εἶναι χαραγμένη πάνω στὰ νεροφαγώματα ποὺ συναντᾶμε στὴ διαδρομή μας… Σταματᾶμε μπροστὰ σὲ ἕνα ἐγκαταλειμμένο κτίριο· παλιὸ τσιμέντο ἔδινε τὶς βάσεις στήριξης στὴν ὄμορφα πελεκημένη πέτρα. Τὸ Σανατόριο, ὅπως τὸ λένε οἱ ντόπιοι. 

Σκέψεις...

 

Οἱ σκέψεις μου γέμισαν τὸν φθινοπωρινὸ ἀέρα

σὰν τὰ κιτρινισμένα φύλλα.

Σκέψεις ποὺ διαμορφώθηκαν ἀργὰ καὶ ἀνεπαίσθητα

ὅταν οἱ ξεριζωμένοι αἰῶνες πέρασαν μπροστά μου,

γλιστρῶντας στὸ χρόνο 

ἀθέατοι καὶ ἀνέγγιχτοι τοῦ συλλογικοῦ τρόμου

ποὺ τμῆμα του εἴμαστε προσθήκη.

Κι ἂν εἶναι ὁ σαρκασμὸς

ποὺ μιλάει αὐτὴν τὴν στιγμὴ

συγχωρῆστε με,

εἶναι γιατὶ δὲν θέλω νὰ παρατείνῳ

τὴ γιορτὴ τοῦ τίποτα

ποὺ μᾶς ἐξανεμίζει μέσα στὴν ἀκινησία,

ὅταν ἀκόμα καὶ αὐτά, τὰ δέντρα

ἐξακολουθοῦν νὰ σείουν τὰ κλαδιά τους.

Γιατὶ ὅταν τὸ μέλλον γίνει παρὸν

καὶ τὸ σήμερα, αὔριο

ὅταν πιὰ πάψει ἡ σιωπηρὴ ἀνακωχὴ

ποὺ τὰ φιλτραρισμένα λόγια

κήρυξαν στὴν καρδιά μας,

τότε τὸ παγερὸ ρῖγος τῆς ἀναγνώρισης

θὰ ταξιδέψῃ παρέα μὲ τὸ αἷμα στὶς φλέβες μας

καὶ οἱ χαμένες ψυχὲς ποὺ παγιδεύτηκαν

σ`αὐτὸν τὸν ἀπατηλὸ κόσμο,

οἱ λαθραῖοι ἀναγνῶστες τῆς ζωῆς

θὰ ξεδιπλώσουν τὶς μυστικές φτεροῦγες

ποὺ καλὰ κρατοῦσαν κρυμμένες

στὰ βάθη τοῦ μυαλοῦ

καὶ θὰ ξεφύγουν ἀπὸ τὶς σκέψεις αὐτὲς

ποὺ καταδυναστεύονται

ἀπὸ τὸν τρόμο καὶ τὴν παραφροσύνη.

Δὲν εἶναι μόνο σκέψεις

ὅσα μοιράζομαι μαζί σας

μὰ καὶ ἐλπίδα...

 Χλόη

 

 

Φωτογραφία, Lane Turner, http://www.boston.com/bigpicture/2012/08/in_flight_1.html

Ὁδοιπορικὸ Γεωργίου Λαμπάκη...

 Ἂβδηρα, ἡ κρήνη τοῦ χωριοῦ

  

   Ὁ Γεώργιος Λαμπάκης γεννήθηκε στὴν Ἀθήνα στὶς 18 Φεβρουαρίου τοῦ 1854. Μεγάλωσε φτωχικὰ καὶ σὲ κλίμα βαθιᾶς θρησκευτικότητας. Σπούδασε θεολογία στὴν Ἀθήνα καὶ χριστιανικὴ ἀρχαιολογία στὸ Μόναχο, τὴ Λειψία, τὸ Βερολίνο καὶ τὸ Ἐρλᾶνγκεν, ὅπου καὶ ἀναγορεύτηκε διδάκτωρ.

     Ὅταν ἐπέστρεψε ἀπὸ τὴ Γερμανία ἐκδήλωσε ἔντονο ἐνδιαφέρον γιὰ τὴ μελέτη καὶ τὴ διάσωση τῶν χριστιανικῶν μνημείων καὶ τὴν προαγωγὴ τῶν σπουδῶν τῆς χριστιανικῆς ἀρχαιολογίας. Μὲ μἰα ὁμάδα λογίων τῆς ἐποχῆς, ἴδρυσε τὴ Χριστιανικὴ Ἀρχαιολογικὴ Ἐταιρεία (ΧΑΕ), τὸ Δεκέμβριο τοῦ 1884.. Σκοπός της ἦταν ἡ διάσωση τῶν μνημείων τῆς χριστιανικῆς ἀρχαιότητας, ἡ συλλογὴ ἀντικειμένων καὶ ἡ σύσταση Μουσείου Χριστιανικῆς Ἀρχαιολογίας.