Πρωτοχρονιὰ στὸ Μέτωπο...

Ἐφημερίς Βραδυνή, Τρίτη 31 Δεκεμβρίου 1940
ΒΟΡΕΙΟΣ ΤΟΜΕΥΣ, τέλη Δεκεμβρίου. (Τοῦ πολεμικοῦ ἀνταποκριτοῦ μας κ. Κώστα Ἀθανάτου).

   - Πόση διαφορά στὴ ζωὴ τῶν ἀτόμων καὶ τῶν ἐθνῶν ἀπὸ χρονιὰ σὲ χρονιά…Εἶνε βράδυ ποὺ σᾶς γράφω, ἕνα βράδυ ριγηλό -ἡ ψύχρα μᾶς περονιάζει ὥς τὸ κόκκαλο – πλάι σ’ ἀναμμένα κούτσουρα ποὺ τρίζουν ρίχνοντας τὶς κόκκινες ἀνταύγειες τῆς φωτιᾶς τους στὸ παγερὸ ἄσπρο στρωσίδι τοῦ χιονιοῦ. Μακρυὰ πολύ, ψηλά πολύ, ἀπάνω στὰ δίχως ὄνομα βουνά. Ἕνα ἀπὸ τὰ ὕστερα βράδυα ποὺ τὸ 1940 μᾶς ἀποχαιρετάει μαζεύοντας τὰ μπαγκάζια του. …[…]…

Βόρειος Ἤπειρος...

Τοῦ ΔΗΜ. ΑΓΓ. ΜΑΡΜΑΡΑ, δικηγόρου

«ἀκόμ’ αὐτὴ τὴν ἄνοιξη, ραγιάδες, ραγιάδες…»

   Μᾶς βρῆκε ἐνωμένους ὅλους τοὺς Ἕλληνες ἐκεῖνο τὸ ἀξέχαστο φθινόπωρο τοῦ ’40 στὴ Μεγάλη τοῦ Ἔθνους μας προσπάθεια γιὰ τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια. Καὶ σκόρπισε γιὰ μίαν ἀκόμη φορὰ ἡ παρουσία τοῦ Στρατοῦ μας ἐκεῖ ἐπάνω (παιδιὰ τῆς ἀθάνατης Ἑλλάδας μας μὲ τὴν μεγάλη καρδιὰ καὶ τὰ μεγάλα ἰδανικὰ) τὴν κρυφὴν ἐλπίδα καὶ γλυκειὰ ἀπαντοχὴ σὲ τόσους σκλάβους ἀδελφοὺς ποῦ χρόνια καὶ χρόνια ζούσανε μὲ τ’ ὄνειρο τοῦ πηγαιμοῦ μας. Καὶ σὰν μᾶς εἶδαν πίστεψαν πῶς ἔκλεισε ὁ κῦκλος τῶν ὡρῶν τῆς μαύρης νύχτας τῆς σκλαβιᾶς, καὶ νἆτες πιὰ ἀπὸ κοντὰ τοῦ Λυτρωμοῦ καὶ τῆς χαρᾶς οἱ ὥρες.

Τὸ Σύμφωνο Μολότωφ - Ρίμπεντροπ!

   «Τὴν Τετάρτη 23 Αὐγούστου 1939, ὁ Ὑπουργὸς τῶν Ἐξωτερικῶν τοῦ Ράϊχ θὰ φθάσῃ στὴν Μόσχα γιὰ νὰ φέρῃ εἰς πέρας τὶς διαπραγματεύσεις» ἀνακοινώθηκε ἀπὸ τὸν Ραδιοφωνικὸ Σταθμὸ τοῦ Βερολίνου στὶς 21 Αὐγούστου 1939.

   Ἡ εἴδησι ἔπεσε σὰν βόμβα προκαλῶντας ἀναταραχὴ καὶ διπλωματικὰ ἐπεισόδια, ἐνῷ οἱ κομμουνιστὲς ὅλης τῆς Εὐρώπης δυσκολεύονταν νὰ πιστέψουν στὴν εἴδησι. Αὐτὴ ἡ προοδευτικὴ προσέγγισις ἀνάμεσα στὸν Χίτλερ καὶ τὸν Στάλιν, κυριολεκτικὰ κάτω ἀπὸ τὴν μύτη τῶν Τσάμπερλαιν καὶ Νταλαντιέ (Ἄγγλου καὶ Γάλλου Πρωθυπουργοῦ ἀντίστοιχα) θὰ μποροῦσε νὰ εἶχε ἀποφευχθῇ ἂν οἱ πολιτικοὶ ἡγέτες τῆς Δύσεως, δὲν διέπραταν πλήθος σφαλμάτων ὑπολογισμοῦ μὲ ὑποχωρήσεις στὶς γερμανικὲς ἀπαιτήσεις (πολιτικὴ κατευνασμοῦ).

Ἔτσι χάθηκε ὁ τελευταῖος ἀπόγονος τοῦ Μακρυγιάννη!

   Ἦταν 1η Φεβρουαρίου τοῦ 1944 ὅταν ὁ Κῖτσος Μαλτέζος, νεαρός φοιτητὴς Νομικῆς βγαίνοντας ἀπὸ τὸ σπίτι του στην Λεωφόρο Συγγροῦ 8, δολοφονεῖται ἀπὸ μέλη τοῦ ΕΛΑΣ Σπουδάζουσας. Ὁ Κῖτσος Μαλτέζος ἦταν ὁ τελευταῖος ἀπ’ εὐθεῖας ἀπόγονος τοῦ Στρατηγοῦ Μακρυγιάννη. 

Το γεφύρι του Μαυρωτά στο Λιτόχωρο!

Της Αλεξάνδρας Παραφεντίδου*

   Ιστορίες, μύθοι και θρύλοι συνδέονται με τα παλιά γεφύρια του τόπου μας. Πολλά, μάλιστα, τάχει απαθανατίσει και η λαϊκή μούσα. Ένα απ’ αυτά είναι και το γεφύρι του Μαυρωτά. Ένα στενό, πολύ στενό καμαρωτό πέτρινο γεφύρι, χωρίς κάγκελα που έχει ζέψει το στενότερο σημείο του Ενιπέα, στην περιοχή του Λιτοχώρου, προς την πλευρά των στρατώνων, στη χαράδρα, όπου σε μεγάλο βάθος κυλά με σάλαγο τα νερά του το ποτάμι που αναφέραμε. Ποτάμι που σχετίζεται και με μύθους της ελληνικής αρχαιότητας. Στενό, καθώς είναι και χωρίς κάγκελα, όπως είπαμε, χρειάζεται αποκοτιά και να το διαβεί κανείς. Και μόνο που το βλέπεις, σε καταλαμβάνει ίλιγγος. Ακόμη και οι Λιτοχωρινοί, που από παιδιά έχουν αποκτήσει μια σχετική άσκηση στο πέρασμά του, κάθε φορά που τυχαίνει να το διαβούν κάνουν το σταυρό τους. Σαν σουρουπώνει, μάλιστα, ποτέ δεν το περνούν. Γιατί είναι στοιχειωμένο.