Οἱ 10 µεγαλύτερες ἀρχαιολογικὲς ἀνακαλύψεις στὴν Ἑλλάδα τὸ 2011

Η αρχαία ιστορία γράφτηκε σε διάρκεια αιώνων, η αναζήτηση όµως των τεκµηρίων της δεν είναι κάτι που ακολουθεί χρονολογική σειρά ούτε κατευθύνεται από τις βουλές των επιστηµόνων, που άλλοτε µπορεί να πασχίζουν επί χρόνια για ένα εύρηµα χωρίς επιτυχία, άλλοτε – τύχη αγαθή – να το ανακαλύπτουν και άλλοτε να είναι ένα απρόσµενο αλλά σπουδαίο γεγονός. 


Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, η οικονοµική δυσπραγία στενεύει τα περιθώρια της αρχαιολογικής έρευνας, άρα και των αποτελεσµάτων, κάτι που δεν είναι κρυφό ότι συµβαίνει τα τελευταία χρόνια. Αλλά παρά τους περιορισµούς αυτούς σηµαντικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις υπήρξαν σε όλη τη χώρα µε ευρήµατα που θα µπορούσαν να στηρίξουν ολόκληρα µουσεία. Ενα έργο τεράστιο σε πλούτο και σηµασία, που διευρύνει τη γνώση του παρελθόντος αλλάζοντας σε κάποιες περιπτώσεις και τα ως τώρα ισχύοντα. Η Ελλάδα είναι πρώτη στον τοµέα αυτόν και η απόδειξη ακολουθεί. 


Η επιλογή των δέκα σηµαντικών ανακαλύψεων θα µπορούσε κάλλιστα να διευρυνθεί σε 20 ή και περισσότερα, γι’ αυτό και η κατάταξη δεν έχει γίνει µε σειρά σπουδαιότητας. Αυτό θα το κάνει η µελέτη τους και ο χρόνος.

Σάρδεις: Το χρονικό μιας λεηλασίας...

  

Μαρμάρινος κίονας από τον ναό της Αρτέμιδος στις Σάρδεις, 4ος αι. π.Χ. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη.

   Εκ πρώτης όψεως, ίσως να μην αισθάνεται κανείς έκπληξη όταν μαθαίνει ότι οι αρχαίες Σάρδεις, στη δυτική Μικρά Ασία, πάλαι ποτέ πατρίδα του μυθικά πλούσιου βασιλιά της Λυδίας Κροίσου, αποτέλεσαν στο παρελθόν στόχο άπληστων αρχαιοκαπήλων. Αυτό, ωστόσο, που προκαλεί ανησυχία είναι το γεγονός ότι η λεηλασία έγινε μόλις έναν αιώνα πριν, συγκεκριμένα το 1921-1922, και ενθαρρύνθηκε από επιφανείς Αμερικανούς αρχαιολόγους και επιχειρηματίες, καθώς και από μια θρασύτατη ομάδα (την Εκτελεστική Επιτροπή της Εταιρείας Ανασκαφών στις Σάρδεις – ECSES), όλους αποφασισμένους να εμπλουτίσουν ένα από τα σημαντικότερα μουσεία παγκοσμίως, το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Met) στη Νέα Υόρκη. Επιπλέον, οι ενέργειες των λαθρεμπόρων ανακοινώθηκαν δημόσια και υποστηρίχθηκαν μέσα από τις σελίδες των New York Times.

Κυριᾶκος τῆς Ἀνκόνα. Ὁ πρόδρομος τῶν περιηγητῶν

Ὁ Παρθενῶν στὸν Κώδικα Χάμιλτον (Deutsche Staatsbibliothek Berlin), 1442-43.

   Ὁ Ciriaco de' Pizzicolli ἢ Cyriacus of Ancona (Κυριᾶκος τῆς Ἀνκόνας), (31 Ἰουλίου 1391 -- 1453/55) ὑπῆρξε ὁ σημαντικότερος ἀρχαιοδίφης τῆς ἐποχῆς τῆς Ἀναγεννήσεως, ἐνὼ θεωρεῖται ὁ πρόδρομος τοῦ περιηγητισμοῦ καὶ ὁ ἰδρυτὴς τῆς σύγχρονης ἐπιγραφικῆς.

Προερχόταν ἀπὸ μία ἐξέχουσα οἰκογένεια Ἰταλῶν ἐμπόρων τῆς Ἀνκόνα . Ὁ Ciriaco ταξίδεψε ἀρχικά γιὰ τὶς ἐπιχειρήσεις τῆς οἰκογένειάς του καὶ στὴ συνέχεια γιὰ νὰ ἰκανοποιήσῃ τὴν περιέργειά του, σὲ ὅλη τὴν Ἀνατολική Μεσόγειο, σημειώνοντας τὶς ἀρχαιολογικὲς ἀνακαλύψεις του στὸ ἡμερολόγιό του (Commentaria), ποὺ γέμισε τελικὰ ἔξι τόμους. Ἔκανε πολλὰ ταξίδια στὴ Νότια Ἰταλία, Δαλματία, στὴν Ἤπειρο καὶ στὸ Μοριά, στὴν Αἴγυπτο, στὴν Χίο, στὴ Ρόδο καὶ στὴ Βηρυτό, στὴν Ἀνατολία καὶ στὴν Κωνσταντινούπολη. Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ταξιδιῶν του ἔγραψε λεπτομερεῖς περιγραφὲς τῶν μνημείων καὶ τῶν ἀρχαίων λειψάνων, καὶ τὰ εἰκονογράφησε μὲ δικά του σχέδια. Οἱ λεπτομερέστατες παρατηρήσεις του, τὸν καθιστοῦν ἕναν ἀπὸ τοὺς προδρόμους τῆς σύγχρονης ἀρχαιολογίας.

Ἀθηναίων Πολιτεία, Ἀριστοτέλους

   Ὁ συνολικὸς ἀριθμὸς τῶν πολιτειῶν τοῦ Ἀριστοτέλους ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὰ ἀποσπάσματα, ποὺ διασώθηκαν σὲ διάφορους συγγραφεῖς, εἶναι 99. Στὰ 51 ἀπὸ αὐτὰ τὰ ἀποσπάσματα τὸ ὄνομα τοῦ Ἀριστοτέλη καὶ ὁ τῖτλος τῶν Πολιτειῶν ἀναφέρονται ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἔτσι:

«Ἀριστοτέλης ἐν τῇ ……..ων πολιτεία». Σὲ ἄλλα 16 ἀναφέρεται ὁ Ἀριστοτέλης, ἀλλὰ ὄχι καὶ τὸ ὄνομα τῆς πολιτείας. Καὶ στὰ ὑπόλοιπα εἶναι πρόδηλα ἀπὸ τὸ περιεχόμενο, καὶ τοῦ Ἀριστοτέλους τὸ ὄνομα καὶ τῆς πολιτείας. Ἔτσι, καταρτίσθηκε ὁ κατάλογος τῶν πολιτειῶν τοῦ Ἀριστοτέλους: