Ἡ ὑπέροχη γλῶσσα τοῦ κου Σκώκου (1854-1929), άλλὰ καὶ οἱ καταστάσεις δύο διαφορετικῶν ἐποχῶν μὲ ἐκπληκτικά κοινὰ σημεῖα. Μετὰ ἀπὸ τέτοια κείμενα, ἡ ἁπλοποιημένη πλέον ἑλληνικὴ γλῶσσα φαντάζει πολὺ φτωχή…
Ἀπὸ τὸ κείμενο /eχουν ἀφαιρεθεῖ ἀναφορὲς περὶ προσώπων καὶ καταστάσεων ἐπίκαιρων τῆς ἐποχῆς τοῦ γράφοντος.
****
«Λένε ὅτι τὸ ἀπέραντον σχέδιον τῆς δημιουργίας συνελήφθη εἰς στιγμὰς ἀνίας ἢ παραφροσύνης τοῦ Δημιουργοῦ, ὅστις πλήττων ἢ ἔξαλλος ἐκ τῆς περὶ αὑτὸν φρίκης τοῦ ἀπείρου, βαρέως δὲ φέρων τὴν ποινὴν τῆς ἀθανασίας, στὴν ὁποία εὐρέθη μυστηριωδῶς καταδεδικασμένος, διεσκόρπισεν αἴφνης χιλίους ἡλίους ἀνὰ τὸ κενόν, καὶ διασκέδαζε θεώμενος αὐτοὺς χορεύοντας καὶ στροβιλιζόμενους εἰς τὸ ἄπειρον.
Ἂν ἀληθῶς παρελογίζετο ἢ ἐμαίνετο ἡ Πρόνοια ὅταν ἐδημιούργει τὸν κόσμον, τὰ φυτά, τὰ ζωόφυτα καὶ τοὺς δημοδιδασκάλους, τοὺς ἀστυνομικοὺς κλητῆρας καὶ τὰ τετράποδα, τοὺς βουλευτὰς καὶ τὰ παχύδερμα, τὰ μαλάκια καὶ τοὺς καθηγητὰς τῆς θεολογίας, δὲν τολμῶ νὰ τὸ ὁρκισθῶ ἐπὶ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου, διότι ἀτυχῶς δὲν ἔχω τὴν εὐκολίαν συνειδήσεως ἐνόρκου.
Φαίνεται ὅμως ὅτι λίαν ἐνωρὶς εἶχε βαρυνθῇ ὁ Ζεὺς τὴν μονότονον, ἐν μέσῳ τῶν περιστρεφομένων ἀστέρων διασκέδασίν του. Μάτην ὁ Ἐρμῆς ἐμόχθει διὰ τῆς εὐτραπελίας του νὰ διασκεδάσῃ τὴν φιλοσοφικὴν πλήξιν τοῦ Ὑψίστου.
Ὁ Ζεὺς ἦν τρομερὸς ἐν τῇ μελαγχολία του. Ἔκτοτε χρονολογοῦνται αἱ ἀστραπαί, προελθοῦσαι ἐκ τῶν ἀγρίως λαμπυριζόντων ὀμμάτων του, καὶ αἱ βρονταὶ ἐκ τῶν ὠρυγῶν του.
Αἴφνης ἐν μέσῳ τῆς στυγνῆς μελαγχολίας φωτεινὴ ἰδέα ἀπήστραψεν ἐν τῇ περιδινούμενη κεφαλῇ τοῦ Διός.
-Φέρετέ μοι τὸν κατάλογον τῶν ἀστέρων. Ἑρμῆ, σὺ ἔχεις τὸ ὅμμα ὀξύ. Ἰδέ, ἐκεῖ κάτω εἰς τὰς ἀβύσσους τῶν οὐρανῶν πῶς καλεῖται ὁ ἀδιόρατος ἐκεῖνος μικροσκοπικὸς κόκκος, τὸ ἀμυδρὸν ἐκεῖνο σημεῖον μεταξὺ τῶν πλανητῶν;
Καὶ ὁ Ἑρμῆς ἔλαβε τὸ τηλεσκόπιον καὶ κατεσκόπει τὸ ἄπειρον.
-Μεγαλειότατε εἶνε ἡ Γῆ. Ὑπὸ τοιοῦτον ὄνομα ἀναγράφεται εἰς τὸ μητρῷον τῶν ἀστέρων.
-Περίεργον! τὴν εἶχον λησμονήσει. Ἐκεῖ κάτω λοιπὸν καταβῆτε ὅλοι. Ἀναζητήσατε μίαν γωνίαν ἐπ΄αὐτῆς καὶ πλάσατε κατ΄εἰκόνα καὶ καθ΄ὁμοίωσίν μου μερικὰ ἀνδρείκελλα. Κατόπιν θὰ σᾶς στείλω λεπτομερέστερες διαταγάς.
Οἰ θεοὶ κατῆλθον ἐπὶ τῆς Γῆς μετ΄ἀστραπιαίας ταχύτητος, ἐκτελοῦντες τὴν παραγγελίαν τῆς Αὐτοῦ Μεγαλειότητος Διός.
Περιῆλθον ὅλην τὴν ὑδρόγειον καὶ εἶτα ἐστάθησαν εἲς τι σημεῖον ἐπ΄αὐτῆς.
-Ἐδῶ, ἐφώνησεν ἡ Νέμεσις, νὰ πλάσωμεν τὰ νευρόσπαστα τοῦ Ἰεχωβᾶ. Τὸ ἔδαφος εἶναι κατάλληλον καὶ τὸ χῶμα πολλῶν εἰδῶν. Πρέπει τὰ ἀνδρείκελλα νὰ πλασθῶσι ποικίλα.
-Εὖγε! ἀνεφώνησεν οἱ λοιποὶ θεοί. Ἐμπρός, εἰς τὸ ἔργον.
Ὁ Ἤφαιστος ἡτοίμασε τὴν κάμινόν του, εἰς ἢν ἔθηκε πῦρ. Οἱ θεοὶ συνέλεγον τὴν ζύμην ἐκ τοῦ ἐδάφους, ἐπλαστούργησαν ἐξ αὐτῆς τὰ εἰδώλια τοῦ Ὑψίστου καὶ ἐτοποθέτουν αὐτὰ εἰς τὸν κλίβανον τοῦ Ἡφαίστου, εἰς τὰ ὁποῖα ἐνεφύσα τελευταῖον ἡ Νέμεσις καὶ τοῖς ἔδιδε πνοὴν ζῶσαν.
Λέγεται ὅμως ὅτι ἡ Νέμεσις, διαλαθοῦσα τὴν προσοχὴν τῶν λοιπῶν θεῶν, ὑπέκλεψε τινα ἐκ τῶν ἀνδρεικέλλων, παραχώσασα αὐτὰ εἰς κρύπτην τινὰ ὑπὸ τὸ ἔδαφος. Καὶ οὕτω μετὰ χιλιάδας ἐτῶν ἐνεφάνησαν αἴφνης ἐκ τῶν καταχθονίων οἱ νεμεσητικοί, γενόμενοι εἰς τοὺς μεταγενέστερους χρόνους Εἰσαγγελεῖς τοῦ Κράτους.
Καὶ οἱ θεοὶ ἐδημιούργουν ὁλοὲν. Ἐλάμβανον πηλὸν ἐξηραμμένον καὶ κατασκεύαζον ὑπουργοὺς καὶ βουλευτές. Ὁ κονιορτὸς καὶ ἡ ῥευστὴ λέσπη μετεμορφοῦτο διὰ τῶν χειρῶν των εἰς δημάρχους καὶ δημοτικοὺς συμβούλους. Ἐκ τῶν ἑλῶν τοῦ Φαλήρου ἐμορφοποίησαν τοὺς μεσίτας καὶ τοὺς χαβιαροχανίτας χρηματιστάς. Ὀλίγη κόνις καρβούνων ἐχρειάσθη πρὸς ἀνθρωποποίησιν τῶν δασκάλων, τῶν καλογήρων καὶ τῶν ἠθοποιῶν. Ἐξ ἀγγλικοῦ ἅλατος πλάσθησαν οἱ ῥήτορες τῶν ὑπαίθριων διαδηλώσεων καὶ ἐκ φλόμου τὰ ἀστυνομικὰ ζωόφυτα. Καὶ ἐπειδὴ τὸ χῶμα εἶχεν ἐξαντληθῇ, ἐχρησιμοποίησαν ὀλίγα ἄχυρα, καὶ κατασκεύασαν ἐξ αὐτῶν ὀλίγους ὑπουργοὺς τῆς Ἀπαιδευσίας.
Ὁ Ἑρμῆς ὅμως εἶχεν ἐμπιστευτικὴν ἐντολὴν παρὰ τοῦ Διός, καθ΄ἣν ἐκλάξας τὴν εὐγενεστέραν ὕλην ἐκ τοῦ γηΐνου ἐδάφους, ἤτοι ἄσβεστον καὶ ἀλάβαστρον πρὸς πλάσιν τῶν θηλέων νευροσπάστων. Ἡ ἄσβεστος ἐλήφθη ἐκ τῶν λατομείων τῆς Πνυκὸς καὶ δι΄αὐτὸ ἔκτοτε τὸ ὡραίον θῆλυ φλέγεται ἀλλὰ δὲν κατακαίεται. Καὶ δι΄αὐτὸ ἀκόμη ἔχει ἀεικίνητον τὴν γλῶσσαν, διότι ἡ Πνὺξ ἐχρησίμευε διὰ τὴν γλωσσαλγίαν τῶν ἀρχαίων.
Ὁ Ζεὺς κατώπτευεν ἀπὸ τοῦ ὕψους τοῦ ἀπείρου τὰ ἀναπηδῶντα ὁμοιώματά του καὶ ἐξεκαρδίζετο γελῶν καὶ καγχάζων.
Ἀντήχουν οἱ οὐρανοὶ ἐκ τῶν βροντωδῶν γελώτων του ἰδίως, ὅταν διευθύνων τὸ τηλεσκόπιον ὁ Ζεύς πρὸς τὴν πρότυπον χώραν τῶν νευροσπάστων του, ἔβλεπεν ὅτι αὐτὰ ἐφωνάσκουν καὶ ἐκινοῦντο, ἐνήργουν ἐκλογὰς καὶ διαδηλώσεις· ὅτι ἐκορόϊδευεν ἄλληλα ἐν ὀνόματι τοῦ θεοῦ· ὅτι ἐκοκορεύοντο ὅτι τάχα κἄτι ἦσαν καὶ αὐτά· ὅτι τέλος ἔκαμναν τόσας ὡραίας καὶ χαριεστάτας ἀνοησίας, εἰς τὰς ὁποίας ἔδιδον ὀνόματα μεγάλα ἀποκαλοῦντα αὐτὰς νόμους, ἠθικήν, μεγάλην ἰδέαν, καὶ τόσα ἄλλα περίεργα καὶ γελοῖα πράγματα.
Καὶ ὁ Ζεὺς ἐλησμόνει τὴν ἀθανασίαν του, ἐντρυφῶν εἰς τὸ μικροσκοπικὸν αὐτὸ θέαμα.
Ἐνίοτε ἐγκαταλείπων τὰ οὐράνια ἐνδιαιτήματα κατήρχετο ὑπὸ διαφόρους μορφὰς καὶ ποικίλα σχήματα εἰς τὰς κλεινάς του Ἀθήνας, ὁτὲ μὲν μεταμορφούμενος εἰς χρυσῆν βροχὴν καὶ εὐσδύῳν εἰς τοὺς κοιτῶνας τῶν ἀριστοκρατικῶν ἀνδρεικέλλων του, ὡσεὶ ἦτο χρυσοκάνθαρος ἁπλοῦς, ὁτὲ δὲ εἰς κερασφόρον ταῦρον –διὰ νὰ ἐκλαμβάνηται δῆθεν ὡς σύζυγος- καὶ ἐτέλει οὑτωσεὶ incognito ἔρωτας ἀποκρύφους, οὓς τῷ παρεσκεύαζεν ὁ Ἑρμῆς, ὅστις χάριν εὐκολίας ἐγκατέστη ὁριστικῶς ἱδρύσας ὡς κατοικίαν του μέγαρον μυστηριῶδες, ὅπερ ἐκάλει χρηματιστήριον, ἐνεργῶν ἐν αὐτῷ τὰς ἀγοραπωλησίας τῶν ἐρώτων τοῦ Διός.
Ἀλλὰ ὁ Ζεύς, ὅταν βραδύτερον εἶδεν ὅτι εἶχον ἀφηνιάσῃ τὰ νευρόσπαστά του βαθμηδόν, ἐπανέπεσε πάλιν εἰς τὴν προτέραν ἀηδίαν καὶ πλῆξιν.
Κυκεὼν καὶ σύγχυσις!
Διότι τὰ νευρόσπαστα, χαλαρωθέντα καὶ ξεβιδωθέντα, εἶχον μετατοπισθῇ ἐκ τῆς οἰκείας ἔκαστον θέσεως. Οἱ χασάπιδες ἐγίνοντο ἱατροὶ καὶ οἱ χωροφύλακες συνέταττον καλλιτεχνικὰς μελέτας. Οἱ καπνοπῶλαι ἐλάμβανον ἐνεργὸν μέρος εἰς τὰ λαθρεμπόρια καὶ εἰς τὰ ὑπουργικὰ συμβούλια τοῦ Κράτους, τὰ δὲ νήπια τοῦ Λυκείου ἐξωπλίζοντο διὰ νὰ ἐκστρατεύσωσι κατὰ τῶν Βουλγάρων.
Καὶ ὁ Ζεὺς ἐφρύαττε καὶ ἐλύσσα.
Καὶ ἔβλεπον ὅτι οἱ διδάσκαλοι συνέγραφον περὶ εὐπρέπειας καὶ καθαριότητος, οἱ καλόγηροι ἐλάλουν περὶ ἀνθρωπισμοῦ καὶ οἱ ἄεργοι τῶν καφφενείων ἐφορτόνοντο εἰς τὴν ῥάχιν των τὰ ἐθνικὰ ζητήματα, προκαλοῦντες πολεμικὰς διαδηλώσεις εἰς τὰς πλατείας τῆς πόλεως, οἱ δὲ ποιηταὶ ἐξεσφενδόνιζον στίχους καὶ ὕβρεις καὶ ἀναθέματα καὶ ἐμπνεύσεις ποιητικὰς ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν τοῦ ἑλληνισμοῦ εἰσβαλλόντων εἰς τὴν Θρᾲκην καὶ τὴν Μακεδονίαν.
Καὶ ὁ Ζεὺς ἐμαίνετο ἐξ ἀγανακτήσεως καὶ συνεκράττει τοὺς κεραυνοὺς τῆς λύσσης του. Διενοήθη μάλιστα ν΄ἀποστείλῃ προφήτας, ἀλλ΄εἰς μάτην· τὰ νευρόσπαστά του εἶχον ἐκνευρισθῇ ἐντελῶς.
Καὶ ὅταν πλέον εἶδεν ὅτι οἱ νεκροὶ ἐστεροῦντο τῶν πορθμείων διὰ τὸν πορθμέα τοῦ Ἅδου Χάρωνα, διότι ἐφορολογοῦντο καὶ ὑπὸ τὴν πλάκα τοῦ τάφου ἀκόμη, ὅταν εἶδεν ὅτι οἱ βουλευταὶ ἔλυον τὰ νομοθετικὰ ζητήματα διὰ γρόνθων καὶ λακτισμάτων καὶ οἱ μαθηταὶ τοῦ Σχολαρχείου Ὑπουργοὶ τῆς Παιδείας, ἐνῷ οἱ χερσαῖοι ἀμανῖται μετεμορφοῦντο εἰς ὑπουργοὺς τῆς θαλάσσης, καίτοι λιποθυμοῦντες ἐπὶ τῇ θέα τοῦ ὕδατος· ὅταν εἶδεν ὅτι τὰ ἐκ τοῦ χυδαιοτέρου φυράματος πλαστουργηθέντα ἐνδρείκελλα, ἀντὶ νὰ τεθῶσιν ἐντὸς μαστέλλων φανικοῦ ὀξέως, ἢ νὰ χρησιμοποιηθῶσιν ὡς οὐρητήρια, τοὐναντίον ἐλάμβανον μέτρα περὶ καθαριότητος ἐπὶ τῶν ἐσωτερικῶν, τότε πλέον ἐξεμάνη ὁ ὁ ἀθάνατος Ζεύς καὶ συνέλαβε τὴν τρομερὰν ἀπόφασιν νὰ ἐξολοθρεύσῃ τὸ γένος καὶ τὴν χώραν τῶν νευροσπάστων καὶ νὰ πλάσῃ νέον ἐξ ἄλλης ζύμης.
Ἐκάλεσεν εἰς συμβούλειον τοὺς Θεοὺς καὶ ἀνεκοίνωσε τὸ σχέδιόν του, ἐνετείλατο δ΄αὐτοῖς νὰ καταβῶσιν ἐπὶ τῆς γῆς καὶ νὰ ἐκτελέσωσιν ὡς τάχιστα, ὠμότερον δικαστικοῦ κλητῆρος, τὴν ἀνέκκλητον ἀπόφασιν τῆς ἐξαφανίσεως τῶν Ἀθηνῶν.
Οἱ Θεοὶ κατῆλθον ἐπὶ τῆς γῆς. Ὁ Ποσειδῶν ἀπεπειράθη νὰ ἀναστρέψῃ τὰ ὕδατα τοῦ λεκανοπεδίου Ἀθηνῶν καὶ νὰ κατακλύσῃ τὴν πόλιν τῶν νευροσπάστων, ἀλλ΄ἀτυχῶς οὐδαμοῦ εὖρεν ὕδωρ, διότι ὅλα τὰ νερὰ τοῦ δήμου εἶχον καταληφθῇ διὰ τὰ ἐν Κηφισσίᾳ λουτρά.
Τί νὰ πράξωσιν; Ἀνῆλθον εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ ἐγνωστοποίησαν τὰς ἐνεργείας των εἰς τὸν Δία.
Δεύτερον συμβούλιον τῶν Θεῶν.
Καὶ ἐπειδὴ ὁ διὰ κατακλυσμοῦ ὄλεθρος τῶν Ἀθηναϊκῶν νευροσπάστων ἀπέβαινεν ἀδύνατος, ἡ Νέμεσις ἐπρότεινε νὰ μετέλθωσιν ἄλλο μέσον, ἀποτελεσματικώτερον καὶ ταχύτερον, νὰ στείλωσι τοὐτέστι δύο ὑποχθόνιους Θεάς, τὴν ἀθάνατον Εὐλογιάν καὶ τὴν Χολέραν, ἀλλ΄ὁ Βεελζεβοὺλ παρετήρησεν ὅτι αὗται κατὰ διαταγὴν τοῦ Ἀρχισατανᾶ ἡσχολοῦντο κατ΄ἐκεῖνον τὸν χρόνον ἐν τῷ βασιλείῳ τοῦ Ἄδου πρὸς σύνταξιν τῶν δημοτικῶν καταλόγων.
Ἀπεφασίσθη λοιπὸν νὰ προαποστείλωσιν τὸν Δήμαρχον Ἀθηναίων, τὸν Διευθυντὴν τῆς Ἀστυνομίας, καὶ τὸ ἱατροσυνέδριον, ὅπως προπαρασκευάσωσι τὰ τῆς ὑποδοχῆς τῆς Χολέρας καὶ τῆς Εὐλογιᾶς, οἵτινες πρὸς τοῦτο ἴδρυσαν τὰ λοιμακαθαρτήρια, τὴν Νέαν Ἀγορὰν καὶ ἀποπάτους ἐντὸς μανδρῶν, ἀναμένοντες ἀπὸ στιγμῆς εἰς στιγμὴν τὴν μεγαλοπρεπεστέραν ἐμφάνισιν τῶν δύο ἐπισήμων θεοτήτων.
Ὁ Ζεὺς ἀπεσύρθη εἰς τὸν ἕβδομον οὐρανὸν καὶ ἀναμένει τὴν καταστροφὴν τῶν φθαρέντων νευροσπάστων του, διὰ νὰ διατάξῃ δευτέραν αὐτῶν ἔκδοσιν, ἐπηυξημένην καὶ ἐπιδιωρθωμένην….»
****
Ἀφαίρεσα τὶς ἀναφορὲς πρὸς πρόσωπα τῆς ἐποχῆς τοῦ συγγραφέα. Ὁλόκληρο τὸ κείμενο:
Ἡμερολόγιον Σκώκου
Τόμ. 1, (1886), σελ. 28-38. xantho.lis.upatras.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου