Χαράτσια!

Τὰ χαράτσια δὲν εἶναι κάτι καινούργιο γιὰ τὸν Ἑλληνικὸ Λαό. Ὅλοι οἱ κατακτητὲς ἀπαίτησαν καὶ ἐπέβαλαν παράλογους φόρους. Βλέπετε ἕνας κατακτημένος λαὸς ἐξαναγκάζεται νὰ πληρώνῃ μὲ κάθε τρόπο καὶ μέσον.  Ἄς ἀλλαξαν οἱ αἰῶνες, ἄς ἄλλαξαν πρόσωπο οἱ κατακτητές· ὁ Λαὸς πάντα πληρώνει…

     Εἰκοσιπέντε ὁλόκληρα χρόνια κράτησε ὁ ἀγῶνας τῶν Ἑνετῶν γιὰ νὰ μὴν χάσουν τὴν Κρήτη ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὥσπου ἔλήξε τὸ 1669 μὲ τὴν ὁλοσχερὴ ἀπώλεια τῆς μεγαλονήσου. Ἡ Ἑνετική Ἀριστοκρατία γιὰ νὰ ἀνακτήσῃ τὸ χαμένο της γόητρο, προετοίμασε μετὰ ἀπὸ λίγα χρόνια ἐκστρατεία γιὰ τὴν ἀνακατάληψι τῶν χαμένων ἐδαφῶν. Ἐτοίμασε ἰσχυρὸ στόλο, τοῦ ὁποίου τὴν ἀρχηγία ἀνέθεσε στὸν Φραγκῖσκο Μοροζίνι.

     Ὁ στόλος ἀπέπλευσε ἀπὸ τὴν Βενετία τὴν 10ην Ἰουνίου 1684, ἐνισχυόμενος καὶ ἀπὸ πολεμικὰ τοῦ Πάπα, τῆς Μάλτας καὶ τοῦ Δουκὸς τῆς Τοσκάνας. Ἡ ἰσχυρὴ αὐτὴ μοῖρα, ἀποτελούμενη ἀπὸ 38 γαλέρες, 22 ἄλλα πλοῖα καὶ 6 μεγάλες γαλέρες ( γαλεάτσαι), κατέπλευσε στὴν Κέρκυρα τὴν 7ην Ἰουλίου 1684 καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐξώρμησε κατὰ τῆς Λευκάδος καὶ τὴν κατέλαβε. Μετὰ ἀπὸ λίγες μέρες κατελήφθῃ καὶ ἡ Πρέβεζα.

Τὰ χρήματα ποὺ παρέλαβε ὅμως ὁ Μοροζίνι γιὰ τὴν ἐκστρατεία του δὲν ἐπαρκοῦσαν γιὰ τὴν πληρωμὴ τῶν μισθοφόρων καὶ ἔτσι ἀποφάσισε νὰ ἐπιβάλλῃ ἐτήσια συνεισφορὰ στὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου πελάγους. Γιὰ τὸν σκοπὸ αὐτὸ ἀπέσπασε μία ἐλαφρὰ μοῖρα ἡ ὁποία ἀνέλαβε τὴν συγκομιδὴ τῶν ἐτησίων ποσῶν ποὺ κυμαίνονταν σὲ καταπληκτικὰ ἐπίπεδα.

~~~

     Στὰ Ἀρχεῖα τοῦ «γενικοῦ κατὰ θάλασσαν προνοητοῦ» βρέθηκε λεπτομερὴς κατάλογος, φορολογικός, ἀναφερόμενος στὸ ἔτος 1694. Συγκεκριμένα, τὸ ἔγγραφο τῆς 15ης Ἰανουαρίου 1694, γράφει:

     «Ἐπὶ τοῦ ναυάρχου Μοτσενίγο ηὐξήθηκαν «τὰ χαράτσια» ποὺ ἐπλήρωναν ἐτησίως τὰ νησιά…[…]. Ἀδυνατοῦν νὰ καταβάλλουν τὰ ποσὰ τῆς φορολογίας καὶ ὁ Μοροζίνι τὰ εἶχεν ὑποβιβάσει εἰς ρεάλια 91.700 καὶ τὸ 1964 εἰσεπράχθησαν μόνον 68.311 παρ’ὅλας τὰς καταβληθείσας πιέσεις».

     «Ἔδωκα καὶ πάλιν, λέγει ὁ ναύαρχος, αὐστηρὰς διαταγὰς εἰς ὅλους τοὺς δημογέροντας, ἀπειλῶν αὐτοὺς διὰ τιμωρίας, ἄν δὲν εἰσπράξουν τὸ δι’ἑκάστην νῆσον ὁρισθὲν ποσὸν….[…]. Πολλαὶ νῆσοι, διὰ νὰ πληρώσουν τὰ χαράτσια, πρέπει νὰ περιμένουν ὄχι μόνον τὴν ἐσοδείαν ἀλλὰ καὶ τὴν πώλησιν τῶν προϊόντων. Ὁ διορισμὸς εἰσπρακτόρων εἰς κάθε νῆσον δὲν συμφέρει οὔτε συμφέρει νὰ ἀναλάβουν τὴν εἴσπραξιν οἱ κατὰ τόπους δημογέροντες, πρὸς οὕς προέτεινα ποσοστὸν 2% ἐπὶ τῶν εἰσπράξεων, διότι διὰ τὸν φόβος τῶν τουρκικῶν πλοίων καὶ τῶν χριστιανῶν κουρσάρων καθίσταται δύσκολος ἡ μεταφορὰ τοῦ χρήματος…[…]. Πᾶσαι αἱ φόρου ὑποτελεῖς νῆσοι, δὲν εἶναι εἰς θέσιν νὰ πληρώσουν ἐτησίως πλέον τῶν 60-70 χιλιάδων ρεαλίων, διότι ἐκτὸς τῆς πτωχείας των, ὑπόκεινται καὶ εἰς πολλὰς βιαιοπραγίας καὶ ἀφαιμάξεις ἐκ μέρους τῶν Τούρκων καὶ τῶν χριστιανῶν κουρσάρων. Τόσα εἶναι τὰ δεινά ποὺ ὑφίστανται οἱ νῆσοι, ὥστε πολλοὶ κάτοικοι προτιμοῦν νὰ μετοικήσουν εἰς τὴν ξηράν…»!

     Ἐκτὸς ἀπὸ τὰ νησιὰ ὁ Μοροζίνι φορολογοῦσε ὁλόκληρη τὴν Αἰτωλοακαρνανία, ὡς καὶ τὴν Ἄρτα, παρ’ὅλο ποὺ δὲν κατεῖχε τὰ μέρη ἐκεῖνα. Σκοπός του ἧταν ὁ χρηματισμὸς. Οἱ ἄτυχοι κάτοικοι ὅλων τῶν περιοχῶν νόμισαν τότε ὅτι εἶχαν ἐπανακτήσει τὴν ἐλευθερία τους ὑπό τὴν σκιὰ τῆς σημαίας τοῦ Ἁγίου Μάρκου καὶ πανηγύριζαν τὴν εἴσοδο τῶν μισθοφορικῶν ἑνετικῶν στρατευμάτων. Δοκίμασαν ὅμως μεγάλες ἀπογοητεύσεις καὶ ἀνεπανόρθωτες συμφορὲς, γιατὶ ὅλη αὐτὴ ἡ τυχοδιωκτικὴ ἐκστρατεία τοῦ Μοροζίνι δὲν διήρκησε πλέον τῶν 30 ἐτῶν. Ἡ Πελοπόνησος ἐρημώθηκε, οἱ Ἀθηναῖοι πιέστησαν νὰ ἐκκενώσουν τὴν πόλη κατόπιν πιέσεως τῶν Ἑνετῶν καὶ οἱ κάτοικοι διασκορπίστηκαν σὲ διάφορες πόλεις τῆς Πελοποννήσου.

Χαρακτηρίζουμε τυχοδιωκτικὴ τὴν ἐκστρατεία, γιατὶ ἡ Ἑνετικὴ Ἀριστοκρατία βρισκόταν τότε ὑπὸ κατάρρευση. Ψυχορραγοῦσε!

Βιβλιογραφία

 Μακεδονικὰ, 03oς τ. Γ΄, Θεσσαλονίκη 1956, Ο ΦΑΓΚΙΣΚΟΣ ΜΟΡΟΖΙΝΙ, Η ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ, Η ΚΑΒΑΛΛΑ ΚΑΙ Η ΘΑΣΟΣ. Αἰ διενεργηθεῖσαι κατ’ αὐτῶν ἐπιδρομαί, Κ. Δ. Μέρτζιου, ΕΜΣ. ems.gr

Ἡ εἰκόνα εἶναι ἀπὸ goladas.blogspot.com