Τραπεζίτες στὴ Θεσσαλονίκη τοῦ 1795...

 

   Τὸ χρῆμα εἶναι δύναμη. Εἶναι ἡ δύναμη ποὺ παραγράφει, ποὺ ἐξαφανίζει τὶς ἄσχημες πράξεις. Ποὺ σοῦ δίνει ἀσυλία καὶ σοῦ ἀνοίγει τὸ δρόμο γιὰ νὰ συνεχίσῃς νὰ πράττῃς. 

Ἡ διάσωση τῶν τραπεζῶν εἶναι ὅπως πάντα τὸ ζητούμενον. Σώζουν τὶς τράπεζες γιὰ νὰ σωθοῦν καὶ αὐτοί, σώζουν τὶς τράπεζες καὶ πνίγουν τὸν λαό. Καὶ δὲν εἶναι τωρινὸ αὐτό…

Ἔτος: 1795. 

Τόπος: τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη. 

1795 Ἰουνίου 17. «… τὴν 14ην τρέχοντος ἔφθασεν ἐκ Κωνσταντινουπόλεως ἕνας μουμπασίρης (σσ. ἐπιθεωρητής, ἐλεγκτής) μὲ φιρμάνι κατὰ τῶν ἐδῶ κυρίων Μωσιὸν καὶ Ἰσαάκ Burla, Ἑβραίων τραπεζιτῶν. Οὗτος μετέβη κατ΄ εὐθεῖαν εἰς τὸ ὑπόγειόν τους (grotto) καὶ ἀφοῦ ἔκλεισε τὰς θύρας, ἐπέθηκε τὴν σφραγῖδα τοῦ Μεγάλου Αὐθέντου καὶ ὡδήγησε τούτους πρὸ τῆς τουρκικῆς δικαιοσύνης. 

Ἐπειδὴ ὅμως ὁ εἷς εἶναι Γάλλος προστατευόμενος καὶ ὁ ἄλλος ἔχει τὴν αὐτοκρατορικὴν (σσ. τὴν αὐστριακήν) προστασίαν, οἱ ἐνδιαφερόμενοι πρόξενοι ἐπέθηκαν καὶ αὐτοὶ τὰς σφραγῖδας των καὶ ἐζήτησαν τὴν ἀποφυλάκισίν των. Ἐπειδὴ ὅμως οἱ δύο αὐτοὶ Burla εἶναι ἄτομα, τὰ ὁποῖα ἐκτὸς ὅτι ἔχουν εἰς χεῖράς των τὰς περιουσίας ὅλων τῶν κατοίκων τῆς πόλεως, ἔχουν ἐπίσης καὶ τὸ μεγαλείτερον μέρος τῶν κεφαλαίων τῶν Φράγκων ἐμπόρων, διὰ ταῦτα ἐτέθησαν εἰς κίνησιν ὅλοι οἱ ἐνδιαφερόμενοι πρὸς τοὺς οἰκείους προξένους των, ἵνα μὴ χάσουν τὰς περιουσίας των, τοσούτῳ μᾶλλον καθόσον τὰ ἐγκλήματα τῶν τραπεζιτῶν τούτων συνίστανται εἰς τὸ ὅτι ὁ ἕνας ἐχθρὸς των τοὺς κατήγγειλεν ὅτι διαπραγματεύονται τὸ τζεκίνι πρὸς πιάστρες 7 ½ , ἐνῷ αὐτοὶ τὸ ἐλάμβανον μὲ 7 μόνον, ὅτι παίρνουν πιάστρας 7 ½ εἰς κάθε πουγγί, ποὺ στέλνουν εἰς Κωνσταντινούπολιν διὰ λογαριασμὸν τοῦ δημοσίου καὶ ὅτι στέλλουν εἰς τὸ νομισματοκοπεῖον ἄργυρον εἰς χῦμα κατωτέρου μίγματος καὶ κατὰ πᾶσαν πιθανότητα θὰ τοῖς ἐπιβάλουν κανὲν βαρὺ πρόστιμον…

Τὴν παροῦσαν γράφω κατὰ παράκλησιν τῶν ἐδῶ Ἑνετῶν Dottor A. Rubino, Gio. Vianello, Gliubich & Cia, Israel Sulam & Cia, Giuseppe Rotta, Franco Silvestrini & Cia ka]I Gio. Berteleki…». 

Ἀπὸ τὸ ἀρχεῖον τοῦ ἐν Θεσσαλονίκῃ Ἐνετικοῦ Προξενείου.

"ΜΝΗΜΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ", Κωνσταντίνου Δ. Μέρτζιου, Β΄ Ἔκδ., Θεσσαλονίκη 2007. 

Χλόη