Ἱερεῖς τῆς Ὀρθόδοξης Βουλγαρικῆς Ἐξαρχίας περιστοιχισμένοι ἀπὸ ἀντάρτες τοῦ ΒΜΡΟ
Οἱ Βούλγαροι, ἀποκτῶντας σιγὰ σιγὰ ἐθνικὴ συνείδηση, καὶ κάτω ἀπὸ τὶς διακριτικὲς ἀρχικὰ παροτρύνσεις τῆς Ρωσίας, ἀρχίζουν καὶ ἐξυψώνουν τὸ ἀνάστημά τους. Ἒχουν ὅμως νὰ ἀντιμετωπίσουν ἕνα σοβαρὸ πρόβλημα. Γιὰ τοὺς Ὀθωμανούς, ὅσοι ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ Πατριαρχείου, λογίζονταν ὡς «Ρωμιοί»!
Αὐτό τὸ πρόβλημα λύθηκε, ὅταν στὶς 28 Φεβρουαρίου - 12 Μαρτίου 1870, μετὰ τὴ διακοπὴ τῶν ἑλληνοτουρκικῶν σχέσεων λόγῳ τῆς Κρητικῆς ἐπανάστασης τὸ 1868, καὶ ὑπό τὴ ρωσικὴ καὶ ἀγγλικὴ πίεση, ὁ Σουλτάνος Abdulaziz, ἐξέδωσε αὐτοκρατορικὸ διάταγμα (φιρμάνι), μὲ τὸ ὁποῖο ἰδρύθηκε αὐτοκέφαλη Βουλγαρικὴ Ἐκκλησία μὲ ἔδρα τὴν Πόλη.
Οἱ συνέπειες τοῦ φιρμανιοῦ ἄρχισαν νὰ φαίνονται ὅταν οἱ Βούλγαροι ἄρχισαν τὶς πιέσεις ἐναντίον τῶν κατοίκων τῆς Μακεδονίας νὰ προσχωρήσουν στὴν Βουλγαρικὴ ἐξαρχία. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ἡ Βουλγαρία θὰ ἀποκτοῦσε κυριαρχικὰ δικαιώματα στὰ μέρη ποὺ οὶ Βούλγαροι ὑπερεῖχαν τῶν ὑπολοίπων ἐθνοτήτων. Καὶ ὅπως εἴπαμε, «Ρωμιοί» λογίζονταν ὅσοι ἀνῆκαν στὸ Πατριαρχεῖο. Ἔτσι ἀρχίζουν οἱ διώξεις τῶν πατριαρχικῶν καὶ οἱ ἀναγκαστικὲς μεταστροφὲς κατοίκων τῆς Μακεδονίας, πρὸς τὴν βουλγαρικὴ Ἐξαρχία.
Μετὰ τὸ Ρωσοτουρκικὸ πόλεμο τοῦ 1877, ἡ Ρωσία καὶ ἡ Ὀθωμανικὴ αὐτοκρατορία ὑπογράφουν τὴν Συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου, μὲ τὴν ὁποία ἡ Βουλγαρία ἒγινε αὐτόνομη ἡγεμονία. Ἡ ἡγεμονία αὐτὴ περιλάμβανε, ἐκτός ἀπὸ τὶς ἐκτάσεις τῆς σημερινῆς Βουλγαρίας, τὴν βόρεια Θράκη καὶ τμῆμα τῆς ἀνατολικῆς καὶ σχεδὸν ὁλόκληρη τὴν Μακεδονία.
Στὴν συνθήκη αὐτὴ ἀντέδρασαν τὰ νεαρὰ τότε κράτη, Σερβία καὶ Ἑλλάδα, καὶ πέτυχαν τὴν ἐμπλοκὴ τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, οἱ ὁποῖες ἐπίσης δὲν ἤθελαν ἕνα μεγάλο Σλαβικὸ κράτος μὲ ἔντονη Ρωσικὴ ἐπιρροὴ στὰ Βαλκάνια καὶ ὑποχρέωσαν τὴν Ρωσία νὰ ἀναθεωρήσῃ τὴν Συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου καὶ νὰ ὑπογράψῃ, στὶς 13 Ἰουλίου τοῦ 1878, τὴν Συνθήκη τοῦ Βερολίνου, μὲ τὴν ὁποία μειώθηκαν οἱ ἐκτάσεις τῆς ἡγεμονίας τῆς Βουλγαρίας, ἡ Ἀνατολικἡ Ρωμυλία ἔγινε αὐτόνομο κράτος, ἐνώ ἡ ὑπόλοιπη Θράκη μὲ τὴν Μακεδονία δόθηκαν πίσω στὴν Ὀθωμανική αὐτοκρατορία.
Μετὰ τὴν ἀκύρωση τῆς Συνθήκης τοῦ Ἁγίου Στεφάνου, ἡ ἀπογοήτευση τῶν Βούλγαρων γιὰ τὸ χαμένο ὄνειρο τῆς Μεγάλης Βουλγαρίας, τοὺς ὁδήγησε στὴ δημιουργία τοῦ VMRO (Vnatreshna Makedonska Revolucionerna Organazacija) ή ВМРО ή ΕΜΕΟ στὰ ἑλληνικὰ (Ἐσωτερικὴ Μακεδονικὴ Ἐπαναστατική Ὀργάνωση) στὴ Θεσσαλονίκη τὸ 1893, γνωστὸ καὶ ὡς Βουλγαρικὸ Κομιτάτο…
Καταστατικὸ τοῦ ΒΜΡΟ
Στὴ «Μεγάλη Στρατιωτικὴ & Ναυτικὴ Ἐγκυκλοπαίδεια», ἐκδ. 1929, διαβάζουμε στὸ λῆμμα «ΚΟΜΙΤΑΤΟΝ»:
«Ὀργάνωσις μυστική ἢ φανερά, ἀποσκοποῦσα εἰς τήν ἐξυπηρέτησιν ὡρισμένων σκοπῶν καί τήν πραγματοποίησιν συγκεκριμένων σχεδίων. Τα Κ. προῆλθον έκ τῆς ἀνάγκης τοῦ συνεταιρισμοῦ πλειοτέρων ἀτόμων καί τῆς συγκεντρώσεως ἐπί τῷ αὐτῷ ἠθικῶν καί ὑλικῶν δυνάμεων, πρός πραγματοποίησιν ἐθνικῶν σκοπῶν…[…]. Ἀπό τοῦ 1896, ὁπότε ἤρχισε δρῶσα ἐν Μακεδονίᾳ ἡ Βουλγαρική ὀργάνωσις, ὑπό τήν ἀρχηγίαν τοῦ μεγάλου Βουλγαρικοῦ Κομιτάτου, ἤρξαντο δημιουργούμενα καί ἐν Ἀθήναις μικρά Κομιτᾶτα Ἀμύνης μέχρι τοῦ 1904, ὁπότε ἰδρύθη και ἐπαγιώθη τό ἰσχυρότατον Ἑλληνικόν Κ. τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος, ἀντίρροπον τοῦ Βουλγαρικοῦ.
«Κομιτατζῆς». Ὀ ἑταῖρος, τό μέλος, ὁ ἀνήκων εἰς τήν δύναμιν κομιτάτου τινός. Κομιτατζῆδες ἢ καί κομῖται ὑπό τοῦ λαοῦ ὠνομάσθησαν ἰδίως οἱ ἐν ὅπλοις δράσαντες κατά τόν Μακεδονικόν Ἀγῶνα, (1895-1908) στρατιωτικοί, ὁπλῖται ἢ βαθμοφόροι. Ἠ σημασία τῆς λέξεως, ὡς ἐκ τῶν σκληρῶν ὡμοτήτων κατά τόν ἀγῶνα, περιέπεσεν εἰς δηλωτικήν ἐξασκήσεως ἐπαγγέλματος ὑπόπτου, εἰς ὡρισμένας δέ περιφερείας τῆς Μακεδονίας σημαίνει τόν τρομοκράτην».
***
Ὅπως ἀναφέραμε, στὶς 28 Φεβρουαρίου - 12 Μαρτίου 1870, λαμβάνει χώρα τὸ πρωτοφανὲς γεγονὸς τῆς Ἀνακήρυξης τῆς Βουλγαρικῆς Ἐξαρχίας, ὅπου σύμφωνα μὲ τὸ ἄρθρο 10 προβλέπεται ἡ δυνατότητα ἐπέκτασης τοῦ ἐξαρχάτου, πέρα ἀπὸ τὶς περιοχὲς ποὺ ἀναγνωρίσθηκαν ὡς ἐξαρχικὲς καὶ σὲ ἄλλα μέρη, ἄν τὸ σύνολο ἢ τὰ 2/3 τουλάχιστον τῶν κατοίκων τους ἐπιθυμοῦσαν νὰ ὑπαχθοῦν στὴν Ἐξαρχία.
Μὲ ἄλλα λόγια οἱ κάτοικοι ἑνὸς χωριοῦ ποὺ οἱ περισσότεροι δηλώσουν «Ἐξαρχικοί», ἐπιλέγουν τὴν Βουλγαρία γιὰ πατρίδα τους καὶ τὸ χωριὸ στὸ ἐξῆς θὰ χαρακτηρίζεται στὶς διεθνεῖς συζητήσεις, σὰν βουλγαρικό. Ἔτσι χτίζεται μία βουλγαρικὴ ἐθνικὴ ἐπιδίωξη, ποὺ σὲ δεδομένο χρόνο, θὰ λάβῃ σάρκα καὶ ὀστά. Τὸ ἄρθρο αὐτό, ποὺ ἔχει χαρακτηρισθεῖ ὡς "μακιαβελικῆς συλλήψεως" προετοίμαζε τὴ διαίρεση μεταξὺ τῶν χριστιανικῶν πληθυσμῶν τῆς Χερσονήσου τοῦ Αἴμου καὶ προωθοῦσε τὸν ὀξύ φυλετικὸ ἀνταγωνισμό. Ἄς σημειωθεῖ ὅτι τὸ φιρμάνι εἶχε συντάξει ὁ Ρῶσος Πρεσβευτὴς στὴν Ὑψηλὴ Πύλη Στρατηγὸς Ἰγνάτιεφ, γνωστὸς μισέλληνας καὶ θιασώτης τοῦ Πανσλαβισμοῦ!
Ἔτσι, ἡ σύσταση τῆς Βουλγαρικῆς Ἐξαρχίας σηματοδότησε μία νέα περίοδο στὴν Ἱστορία τῆς Μακεδονίας, ποὺ στιγματίστηκε ἀπὸ τὴν βίαιη καὶ σφοδρὴ προσπάθεια τῶν Βούλγαρων Κομιτατζήδων γιὰ τὴν ἐθνολογικὴ ἀλλοίωση τῆς Ἑλληνικότητας τῆς Μακεδονίας μὲ ἀπηνεῖς διώξεις καὶ δολοφονίες Ἑλλήνων, ἀφοῦ ὁ ἀπώτερος σκοπὸς τοῦ κομιτάτου ἦταν νὰ πείσῃ τὴν Εὐρώπη ὅτι οἱ ὑπόδουλοι λαοὶ τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας ἔχουν βουλγαρικὴ προτίμηση καὶ ἐπιλογή...
Στὴν ἐφημερίδα ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ οἱ φρικαλεότητες τῶν Βούλγαρων κομιτατζήδων εἶχαν μόνιμη στήλη…
«Ἡ κατάσταση εἶχε γίνει ἀπελπιστική. Οἱ συμμορίες συγκαλοῦσαν τὴ νύχτα τοὺς χωρικοὺς μέσα στὶς ἐκκλησίες καὶ ἀφοῦ τοὺς ὄρκιζαν στὸ κομιτάτο, τοὺς ἀποσποῦσαν ὑπὸ τὴν ἀπειλὴ τῶν ὅπλων ἀναφορὲς πρὸς τὴν ἐξαρχία καὶ τὴν κυβέρνηση, ὅπου δήλωναν ὅτι ἀποσκιρτοῦν στὴν ἐξαρχία.
Ὁ ἀγών ἦταν ἄνισος γιατὶ τὸ Βουλγαρικὸ Κομιτάτο εἶχε τέλεια ὀργανωμένο δίκτυο σὲ ὅλη τὴ Μακεδονία, μὲ πολλοὺς καὶ ἔμπειρους ὁπλαρχηγοὺς καὶ ἄφθονους πόρους, ἐνῶ ἐμεῖς ἐστηριζόμασταν μόνο στὶς δικές μας φτωχὲς δυνάμεις. Ἄν ἡ ἑλληνικὴ κυβέρνησις ἀπεφάσιζε τότε νὰ συμμορφωθῇ μὲ τὶς ὑποδείξεις μου, ποὺ τὶς ἒστελνα μέσω τοῦ προξένου κ. Πεζᾶ ἀπὸ τὸ 1901 κι ἔπειτα μέσω τῶν διαδόχων τοῦ Πεζᾶ, ὅλα, ὅλα τὰ σχέδια τοῦ Βουλγαρικοῦ Κομιτάτου θὰ ἐματαιώνοντο.
Ἐνῶ, ὅταν ἀποφάσισε νὰ στείλῃ ἀνθρώπινο ὑλικὸ ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, ἦταν πιὰ πολὺ ἀργά, διότι τὸ Βουλγαρικὸ Κομιτάτο εἶχε σκοτώσει τοὺς σπουδαιότερους παράγοντες τοῦ Ἑλληνισμοῦ σ` ὅλη τὴ Μακεδονία καὶ ἦταν πολὺ δύσκολο, τὰ ἑλληνικὰ σώματα νὰ μποῦν καὶ νὰ δράσουν μέσα στὰ ὅρια τῆς ἐπιρροῆς τοῦ Κομιτάτου.
Κι ὅταν αὐτό ἔγινε ἀπὸ τὸ 1904 κι ἐξῆς καὶ τὰ ἑλληνικὰ σώματα κατόρθωσαν νὰ μποῦν στὸ ἔδαφος τοῦ Βουλγαρικοῦ Κομιτάτου, τὸ κατόρθωσαν μὲ πολὺ μεγάλες θυσίες»… («Ἀπομνημονεύματα Γερμανοῦ Καραβαγγέλη», Ἀρχεῖο Μακεδονικοῦ Ἀγῶνα Πηνελόπης Δέλτα, ΙΜΧΑ).
***
«Δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ υἱοθετήσουμε τὸ σύνθημα τῆς ἄμεσης προσάρτησης τῆς Μακεδονίας στὴ Βουλγαρία, γιατὶ βλέπαμε ὅτι τοῦτο θὰ συναντοῦσε μεγάλες δυσκολίες λόγω τῆς ἀντίδρασης τῶν Μεγάλων Δυνάμεων καὶ τῶν ἐπὶ τῆς Μακεδονίας βλέψεων τῶν γειτονικῶν κρατῶν καὶ τῆς Τουρκίας. Κάνουμε τὴ σκέψη ὅτι μία αὐτόνομη Μακεδονία θὰ ἡδύνατο εὐκολότερα νὰ ἐνωθῇ μὲ τὴν Βουλγαρία». (Δήλωση τοῦ Χρίστο Τατᾶρτσεφ, ἑνὸς ἐκ τῶν ἰδρυτικῶν στελεχῶν τοῦ ΒΜΡΟ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου