Οἱ ὀνομασίες πολλῶν περιοχῶν τῆς Ἑλλάδος, κρύβουν ἱστορίες ποὺ ἔχουν τὶς ρίζες τους στοὺς ἀρχαίους χρόνους. Τὸ παρακάτω κείμενο, εἶναι ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ J.L.S. BARTHOLDY, VOYAGE EN GRECE ποὺ ἐκδόθηκε τὸ 1807 στὸ Παρίσι.
~~~
«Ὁ κ. Fauvel, πρόξενος τῆς Γαλλίας στὴν Ἀθήνα, ἔκανε μία πολὺ ἐνδιαφέρουσα ἀνακάλυψη, χάρη σὲ ἕνα δέντρο. Ὑπῆρχε κοντὰ στὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν μία τοποθεσία ποὺ τὴν ὀνόμαζαν «οἱ Κῆποι». Ἐκεῖ ἦταν χτισμένος ἕνας ναὸς τῆς Ἀφροδίτης μ` ἕνα ἄγαλμα τῆς θεᾶς. Ἡ ἐπιγραφὴ ἔλεγε: « Ἡ θεία Ἀφροδίτη, ἡ ἀρχαιότερη θεὰ τῆς μοίρας». Βρισκόταν ἐκεῖ ἕνα ἀκόμη ἄγαλμα τοῦ Ἀλκαμένους, ποὺ τὸ θεωροῦσαν οἱ Ἀθηναῖοι ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ πρῶτα ἀριστουργήματα τῆς τέχνης. (Διάλογοι τοῦ Λουκιανοῦ).
Ἐκεῖ κοντὰ ὑπῆρχε ἕνα κλειστὸ μέρος, ὅπου βρισκόταν ἡ εἴσοδος ἑνὸς φυσικοῦ ὑπογείου. Ἐκεῖ ἦταν ἀκριβῶς ὅπου, ἀπὸ τὸ ἱερὸ τῆς προστάτιδος τῶν Ἀθηνῶν (τῆς Παλλάδος Ἀθηνᾶς), οἱ Κανηφόρες (ἱέρειες) κουβαλοῦσαν τὰ μυστηριακὰ κάνιστρά τους μέσα στὴν ἀκρόπολη κι ἔβγαζαν ἀπό` κεῖ ἄλλα ἀντικείμενα ποὺ καὶ αὐτὰ τὰ ἔκρυβαν ἀπὸ τὰ ἀδιάκριτα βλέμματα.
Αὐτοὶ οἱ ἀρχαῖοι κῆποι ὀνομάζονται μέχρι σήμερα Ἀγγελόκηποι καί, κατ` ἄλλους, Ἀμπελόκηποι.
Οἱ σύγχρονοι Ἀθηναῖοι, διαθέτουν πολλὰ ἐξοχικὰ σπίτια καὶ ἑλαιοφυτίες ἐκεῖ. Ὁ κ. Fauvel, ποὺ ἔκανε συχνὰ τοὺς περιπάτους του ἐκεῖ, παρατήρησε μιὰ μέρα, ἀνάμεσα στοὺς θάμνους καὶ στὰ φρύγανα ποὺ ἔζωναν μία ἔρημη ἑλληνική ἐκκλησία, τὸν κορμὸ μιᾶς πολὺ χοντρῆς καὶ πολὺ παλιᾶς μυρτιᾶς. Ἀσυνήθιστο καθὼς εἶναι αὐτὸ τὸ φυτὸ στὴ χώρα, πλησίασε περισσότερο καὶ βάλθηκε νὰ περιεργάζεται πιὸ προσεχτικὰ τὸ ἐκκλησάκι καὶ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο εἶχε τοποθετηθεῖ ἐκεῖ. Ἀνακάλυψε στὴν ἀρχὴ ἕνα πηγάδι, ποὺ τὸ χεῖλος του ἦταν ἀρχαῖο. Λίγο πιὸ πέρα, ἰωνικὰ κιονόκρανα μετρίων διαστάσεων καὶ κομμάτια ἐπιστυλίου.
Τότε ὁ κ. Fauvel, ποὺ κουβαλᾶ στὸ κεφάλι του κάθε ἀράδα ἀπὸ τὸν Παυσανία, ἄρχισε νὰ ὑποψιάζεται ὅτι ἐκεῖ ἦταν ἴσως ὁ ναὸς τῆς Ἀφροδίτης στοὺς Κήπους,, λαμβάνοντας προπαντὸς ὑπόψιν ὅτι οἱ Ἕλληνες χρησιμοποιοῦσαν κατὰ προτίμηση τὸν ἰωνικὸ ρυθμὸ γιὰ τὰ κτίσματα ποὺ ἀφιέρωναν σ`αὐτὴν τὴν θεά. Μπαίνοντας στὸ ἐκκλησάκι, πλεῖστα ὅσα ἀρχαῖα ὑπολείματα τὸν διαβεβαίωσαν γι` αὐτὴν τὴν ἄποψη. Καὶ μεταξὺ ἄλλων, δύο κιονόκρανα μὲ τὶς ἀρχαῖες τους βάσεις, οἱ σύγχρονοι Ἕλληνες εἶχαν τὴν βαρβαρότητα νὰ τοποθετήσουν ὡς κολόνες. Ἀλλά δὲν τοῦ ἀπέμεινε πιὰ καμία ἀμφιβολία, ὅταν στὰ δεξιὰ τοῦ ἱεροῦ διέκρινε ἕνα μικρὸ ἄνοιγμα, ποὺ χρησίμευε γιὰ εἴσοδος σὲ ἓνα ἀρκετὰ εὑρύχωρο ὑπόγειο, ποὺ στὰ μάτια του φάνηκε ὡς ἔργο τῆς φύσεως.
Περιεργάστηκα καὶ ἐγώ ἐκεῖνο τὸ ὑπόγειο στὸ φῶς τῆς ἡμέρας. Βρῆκα ἐκεῖ δύο πανάρχαια ἀνάγλυφα: τὸ ἕνα παριστάνει τὴν Ἀθηνᾶ νὰ ἀδειάζῃ μιὰ κούπα ὑπὸ μορφὴ σπονδῆς πάνω σὲ ἕνα φίδι μὲ κεφάλι κριαριοῦ. Ἡ θεά εἶναι ὁπλισμένη καὶ κρατᾶ τὸ δόρυ της. Στὸ ἄλλο διακρίνει κανεῖς τὴν Κυβέλη, τὴ Μεγάλη Μητέρα, μ` ἕνα στέμμα ἀπὸ τείχη στὸ κεφάλι της καὶ μ` ἕνα πηδάλιο πλοίου στὰ χέρια. Κοντά της ἕνας δράκοντας στὸν ὁποῖο ἐτοιμάζεται νὰ δώσῃ νὰ πιῇ. Δὲν ἀποκλείεται ἐπίσης αὐτὸ τὸ ἀνάγλυφο νὰ παριστᾶ τὴν Δήμητρα ἢ τὴν κόρη της.
Ὅσο γιὰ τὰ χαρακτηριστικὰ ποὺ μόλις περιέγραψα, δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξῃ καμία ἀμφιβολία ὡς πρὸς αὐτά, μιᾶς καὶ τὰ ἀνάγλυφα εἶναι τέλεια διατηρημένα…»
Τὸ συγκεκριμένο ὁδοιπορικό διαδραματίστηκε τὸ 1803 καὶ ἡ Ἀθήνα τότε εἶχε 9000 κατοίκους...!
Ὁ ἰωνικὸς κίων εἶναι ἀπὸ www.hellenica.de
Ἡ εἰκόνα τῶν Ἀθηνῶν εἶναι άπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Edward Dodwell (1767-1832), Views in Greece, London, 1821
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου