Ἐντυπώσεις ἐξ Ἑλλάδος...!

Πόσα πράγματα ἒχουν ἀλλάξει στὴν Ἑλλάδα καὶ πόσα ἒχουν παραμείνει ἲδια… ἢ καὶ χειρότερα; Ἂς διαβάσουμε τὶς ἐντυπώσεις Γερμανοῦ δημοσιογράφου ποὺ ἐπισκέφτηκε τὴν χώρα μας... τὸ 1903!

 Νέον Ἄστυ, ἀρ. φύλ. 445, 04.03.1903

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΕΞ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

[Ἀπὸ τὰς ἐντυπώσεις τοῦ Γερμανοῦ δημοσιογράφου Στάϊγγερ μεταφέρομεν καὶ τὰ ἑξῆς:]

   Οἱ σύγχρονοι Ἕλληνες εἶνε κληρονόμοι ὄχι μόνον μεγάλου ὀνόματος ἀλλὰ καὶ μεγάλων ἔργων. Ἔχει καὶ τὴν ἀμέσως ὑλικὴν ὄψιν της ἡ μεγάλη κληρονομία. Καθ’ ὅλα μάλιστα τὰ φαινόμενα, ὁ κρυμμένος αὐτὸς θησαυρὸς δὲν ἐξηντλήθη μὲ τὰς ἀρχαιολογικὰς ἀνασκαφὰς καὶ προτοῦ ἀποδώσῃ ἀπὸ τὰ σπλάγχνα της ἡ ἔνδοξος γῆ ὅ,τι μεγαλοφυὲς κρύπτῃ ἤρχισε νὰ συνεισφέρῃ καὶ ἡ θάλασσα, καὶ παρουσίασεν ὁ πυθμὴν τῶν Ἀντικυθήρων τὰ ἀριστουργήματα τῆς ἀρχαίας τέχνης. 

Ἡ Ἑλλὰς ὑπὸ τὴν ἔποψιν ταύτην εἶνε ἡ πλουσιωτέρα κληρονόμος ὅλων τῶν χωρῶν τῆς γῆς. Κρῖμα ὅτι δὲν ἦτο ὀλιγώτερον σπάταλος καὶ ὅτι δὲν κατώρθωσε νὰ κερδίση ὅ,τι εἶχεν εἰς τὴν διάθεσίν της.

   Καὶ εἰς τὰς ἀνασκαφὰς ἀναφαίνεται πάλιν ἡ ἐπίδρασις τῆς Γερμανικῆς ἐπιστήμης. Τὰς σπουδαιοτέρας τῶν ἀρχαιολογικῶν ἀνασκαφῶν ἐνήργησαν Γερμανοὶ ἀρχαιολόγοι. Ἀπὸ τῆς Ἀκροπόλεως καὶ τῆς Ὀλυμπίας μέχρι τῆς Δήλου καὶ τῆς Αἰγίνης αἱ ἀνασκαφαὶ ἐνηργήθησαν ὑπὸ τὴν διεύθυνσιν Γερμανῶν ἀρχαιολόγων δοξασθέντων ἀπὸ τὰς ἐργασίας αὐτάς. Σήμερον ἀκόμη ἐξακολουθεῖ εἰς τὴν Ἑλλάδα ἡ γερμανικὴ ἐπιστήμη τὸ ἀποκαλυπτικὸν ἔργον της, ἔχουσα ἀντιπρόσωπον σοφὸν ἀρχαιολόγον, τὸν κ. Δαῖρπφελδ. (Σμ. Βέβαια, πανταχοῦ παρόντες… σὰν τὰ ἀγαθὰ μερμύγκια, ἒσκαβαν καὶ κουβαλοῦσαν τοὺς ἀρχαίους «σπόρους» στὶς φωλιές τους! )

Ὀκτὼ ἢ δέκα ἀκόμη εἶνε τὰ ἐνδεικνυόμενα μέρη πρὸς ἐνέργειαν νέων ἀνασκαφῶν. Δὲν γεννᾶται ὅμως καμμία ἀμφιβολία, ὅτι καὶ ὁλόκληρον τὸν εἰκοστὸν αἰῶνα δὲν θὰ ἐξαντληθοῦν οἱ θησαυροὶ αὐτοὶ τοῦ ἑλληνικοῦ ἐδάφους.

***

   Οἱ Ἕλληνες εἶνε καλοὶ οἰκοκυραῖοι, ἀλλὰ δὲν εἶνε καλοὶ πολιτικοί. Ἡ ἀρετή των εἶνε ἡ τιμιότης, προτέρημα ἀρνητικὸν ὅμως διαμφισβητηθὲν καὶ αὐτὸ τοὐλάχιστον εἰς ὡρισμένας τινὰς περιστάσεις.  (Σμ. Ἡ ἀρετή των εἶνε ἡ τιμιότης;;;;  Αὐτὸ ἒχει σίγουρα ἀλλάξει…)

Τὸ πολίτευμα εἶνε συνταγματικόν, ἐκτείνονται ὅμως ἐπὶ τοσοῦτον αἱ συνταγματικαὶ ἐλευθερίαι ὥστε τὸ ἑλληνικὸν σύνταγμα εἶνε τὸ μεταίχμιον τῆς ἀκράτου δημοκρατίας καὶ τοῦ συνταγματικοῦ πολιτεύματος τῶν χωρῶν τῆς ἠπειρωτικῆς Εὐρώπης.

   Μία μόνον Βουλὴ ὑπάρχει ἐντὸς τῆς ὁποίας δὲν δύναται οὐδ’ ἐπὶ ὥραν νὰ ἐργασθῇ κυβέρνησις χωρὶς ἰσχυρὰν πλειονοψηφίαν. (Σμ. ......) Τὸ σερβικὸν σύνταγμα ἀναγνωρίζει τοὐλάχιστον εἰς τὸν βασιλέα τὸ δικαίωμα διορισμοῦ ἀριθμοῦ τινος βουλευτῶν. Καμμία παρομοία διάταξις δὲν ὑπάρχει εἰς τὸ ἑλληνικὸν Σύνταγμα. Ἀπεναντίας ὁ Βασιλεὺς εἶνε ὑποχρεωμένος νὰ καλῇ εἰς τὴν ἀρχὴν τὸ πλειονοψηφοῦν κόμμα, τὸ δικαίωμα δὲ τῆς παύσεως τῶν ὑπουργῶν τὸ ὁποῖον ἔχει εἶνε τυπικὸν ὄχι μόνον διότι ὑποχρεοῦται ταχέως νὰ καλέσῃ εἰς ἐκλογὰς τὸν λαόν, ἀλλὰ καὶ διότι τὰ ἱστορικὰ προηγούμενα πείθουν, ὅτι συχνὴ χρῆσις τοιούτου δικαιώματος θὰ ἐπροκάλει πολλὴν δυσπιστίαν καὶ δυσαρέσκειαν εἰς τὸν δῆμον. Ἐκ τούτου καὶ ὁ μέγας ἀγὼν διὰ πλείστων θυσιῶν τῶν ἡγετῶν τῶν κομμάτων πρὸς συντήρησιν αὐτῶν. Ἡ πολιτικὴ ἔφερεν εἰς κρίσιμον σημεῖον τὴν Ἑλλάδα, βραδέως δὲ ἀνεγνωρίσθη ὑπὸ τῆς  νηφούσης μερίδος τῆς Κοινῆς γνώμης, ὅτι αἱ ἐλευθερίαι δὲν δίδονται ἀλλὰ κατακτῶνται. (Σμ. Θυσίες τῶν ἡγετῶν τῶν κομμάτων πρὸς συντήρησιν αὐτῶν;;; Γίνονταν αὐτὰ στὴν Ἑλλάδα; Τστστσ ντροπή! Νὰ μὴν χρηματίζονται οἱ πολιτικοί; Νὰ μὴν βγάζουν κρυφά τὰ χρήματά τους εἰς τὰς Ἐλβετίας; Πῶς ζοῦσαν τότε;)

***

   Ἡ πρωτεύουσα τῆς Ἑλλάδος εἶνε ἡ καλλιτέρα πόλις τῆς Ἀνατολῆς ἀλλὰ θὰ ἦτο πάντοτε καλλιτέρα ἐὰν ὑπῆρχε ὄμμα ἄρχοντος κατὰ τὴν γερμανικὴν παροιμίαν. Οὔτε τὸ Παρίσι, οὔτε τὸ Λονδῖνον, οὔτε τὸ Βερολῖνον θὰ ἦσαν ὅπως εἶνε σήμερον ἐὰν ἡ ἐπέκτασις καὶ ὁ ἐξωραϊσμός των ἀφήνοντο εἰς τὴν τύχην. Ὑπάρχει εἰς τὰς Ἀθήνας σχέδιον πόλεως, ἀλλ’ ἡ σύνταξίς του ἔγινε  καὶ ἔμεινεν ἀκαδημαϊκή. Δὲν ὑπάρχει εἰς τὸν δῆμον ἐπιτροπὴ τοῦ ἐξωραϊσμοῦ καὶ ἐπιτροπὴ τοῦ σχεδίου καὶ εἶνε ὅλως τυχαία ἡ κατὰ ταύτην ἢ ἐκείνην τὴν διεύθυνσιν ἐπέκτασις τῆς πόλεως. Ἀλλὰ τὸ ζήτημα τῆς ἐπεκτάσεως κατὰ ταύτην ἢ ἐκείνην τὴν διεύθυνσιν, ἰδίως διὰ πόλιν ὡς αἱ Ἀθῆναι, ἀπέχουσαν μόλις πέντε ἕως ἓξ χιλιόμετρα τῆς θαλάσσης, σχετίζεται μὲ τὸ μέλλον τῆς πόλεως καὶ δὲν εἶνε ζήτημα ὑγιεινῆς μόνον, ἀλλ’ αὐτὸ τοῦτο πολιτικῆς. Τὸ Βερολῖνον ἔλαβε τὴν πρὸς βορρᾶν ἐπέκτασιν, διότι ἡ Κυβέρνησις ἐσύστησεν εἰς τὸ μέρος τοῦτο δημόσια καταστήματα καὶ ἠνάγκασε τὸν δῆμον νὰ τὰ ἐξωραΐσῃ.

Καὶ ὅμως αἱ Ἀθῆναι καὶ ὡς ἐκ τῆς ἱστορίας καὶ ὡς ἐκ τῆς γεωγραφικῆς θέσεως ἔχουν μέλλον καὶ τὴν ταχυτέραν ἀνάπτυξίν των ἠμπορεῖ νὰ ὑποβοηθήσῃ σημαντικῶς ἡ ἀρχή. Ἀλλ’ οἱ Ἀθηναῖοι κτίζουν τὰ σπίτια των ὅπως τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ τὰς φωλεάς των. 

***

   Διὰ τὴν ποικιλίαν τῶν ἐπεισοδίων καὶ τῶν ἐντυπώσεών μου ἐξ Ἑλλάδος ἐπεσκέφθην καὶ τὰ ἑλληνικὰ δικαστήρια (Σμ. Ὢχ...!) ὡς μάρτυς διὰ μίαν κλοπὴν ἡ ὁποία ἔγεινεν εἰς τὸ ξενοδοχεῖόν μου. Τὸ κλητήριόν μου ὥριζε τὴν 9ην πρωινὴν ὥραν. Μετέβην λεπτά τινα ἐνωρίτερον. Ματαία πρόβλεψις. Ἔμεινα ὅλον τὸ πρωὶ χωρὶς νὰ ἐξετασθῶ. Μὲ προσεκάλεσαν τὸ ἀπόγευμα εἰς τὰς 3, ἡ ἐξέτασίς μου ὅμως μόλις τὴν 5ην ὥραν ἔγεινεν. Ἔχασα πέντε ὥρας εἰς τὸ δικαστήριον. Κανεὶς δὲν ἐθεώρησε τὸ πρᾶγμα παράδοξον. Πόσον ἀπαιτητικὴ ἡ Δικαιοσύνη εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ πόσον φθηνὸς ὁ χρόνος! (Σμ. Γιὰ 5 ὣρες μόνο μιλᾶς; Ἐδῶ μία ὑπόθεσις ἀναβάλλεται πολλάκις!)

Ἡ φωτογραφία εἶναι ἀπὸ holargos.blogspot.com
Ἡ ἐφημερὶς εἶναι ἀπὸ τὴν ψηφιοθήκη τοῦ Α.Π.Θ.